Lees hier de samenvatting en de meest belangrijke oefenvragen van Hematologie

• HS 1: Algemene inleiding

  Dit is een preview. Er zijn 16 andere flashcards beschikbaar voor hoofdstuk 14/02/2018
  Laat hier meer flashcards zien

• Wat is het nadeel van een capillaire afname?

  Bijmenging van weefselvocht. Zeker als er druk uitgeoefend wordt om tijdens de afname (geen stromend bloed).
  Bijmenging zorgt voor:
  

  1. verdunning van het bloed  
  2. activatie van de bloedstolling (bevat stoffen)

• Tussen welke organen of weefsels zorgt bloed voor het transport van respectievelijk: het koolhydraat glucose, de afvalstof ureum, het hormoon ACTH, en het eiwit transferrine?

  Glucose:            Darm --> bloed --> spieren, vetweefsel, lever --> hersenen e.a. weefsels
  
  Ureum:                Lever --> bloed --> nieren (--> urine)
  
  ACTH:                 Adenohypofyse (voorkwab) --> bloed --> bijnierschors (--> productie corticosteroïden)
  
  Transferrine:      Darm --> bloed (transport ijzer) --> beenmerg e.a. weefsels (--> aanmaak hemoglobine voor aanmaak erytrocyten)

• Welke volgorde van afnamebuizen wordt aangehouden om contaminatie van anticoagulantia te voorkomen?

  1.Buis met kweekmedium                                       bloedkweek
  2.Metaalvrije buis                                                      bepaling van sporenelementen
  3.Buis zonder anticoagulans (stolbuis, serum)   chemisch onderzoek/morfologisch
  
  Buizen met anticoagulantia (bloed stolt niet):
  4.Buis met citraat (blauw)                             bezinking van erytrocyten/stollingsonderzoek
  5.Buis met heparine (groen)                         chemisch onderzoek/cytogenetica
  6.Buis met EDTA (roze/paars)                      hemocytometrie: tellen van cellen
  7.Buizen met andere toevoegingen              overige toepassingen

• Met welke formule kan de centrifugaalkracht worden berekend?

  Kracht (g) = 1,12*10^-5 x rpm^2 x afstand (cm)
  
  De mate van scheiding wordt bepaald door de duur van afdraaien, de draaisnelheid (rpm) en de afstand tot de as van de rotor (cm).

• Hoe kan trombocytenrijk / trombocytenarm plasma worden verkregen?

  Door te centrifugeren zullen de cellen door de zwaartekracht of centrifugaalkracht worden gescheiden van het plasma of serum: de mate van scheiding wordt bepaald door de duur van afdraaien, de draaisnelheid (rpm) en de afstand tot de as van de rotor (cm).
  
  - Bij normale centrifugatie zullen de erytrocyten zich onderin verzamelen met daarboven de buffy coat (leukocyten + trombocyten) en bovenin het bloedplasma.
  
  - Kort en langzaam afdraaien leidt tot onderin erytrocyten en leukocyten met bovenin bloedplasma en trombocyten = trombocytenrijk plasma.
  
  - Door lang en snel te draaien zullen alle cellen zich onderin verzamelen (erytrocyten, leukocyten en trombocyten) met bovenin bloedplasma = trombocytenarm plasma.

• Wat zijn de beste bewaarcondities voor elke bepaling?

  Hematologische bepalingen het liefst zo spoedig mogelijk na bloedafname, maar als dat niet kan:
  - Bezinking en morfologie: maximaal 4 uur bij kamertemperatuur
  - Hemocytometrische bepalingen (tellen van bloedcellen): maximaal 24 uur bij 4 °C (koelkast).
  
  Trombocyten blijven stabieler bij kamertemperatuur
  - Bloeduitstrijkje (morfologie van bloedcellen): veel langer houdbaar
  Ongefixeerd: enkele dagen
  Gefixeerd (eventueel gekleurd): jarenlang
  
  - Stollingsonderzoek: binnen 2-3 uur
  
  Plasma (volledig vrij van trombocyten) kan worden ingevroren bij -70 °C

• Wat is de referentiewaarde voor het aantal erytrocyten in het bloed?

  5,0 * 10^12 / L

• Wat is de referentiewaarde voor het bloedvolume (hoeveelheid bloed)?

  
  Bij mannen normaal 5-6 L bloed; bij vrouwen iets lager.
  - Normaal = 60-70 mL bloed per kg lichaamsgewicht.

• Welke verschillen in aspect en samenstelling bestaan er tussen plasma en serum?

  Serum = plasma zonder stollingsfactoren
  
  - Verkregen uit gestold bloed
  - Wanneer bij bloedafname het bloed wordt opgevangen in buisjes zonder anticoagulantia zal het bloed gaan stollen waardoor een onoplosbaar netwerk van fibrine ontstaat. Serum is het waterige gedeelte van gestold bloed, waaruit de stoffen verwijderd zijn die nodig waren voor de stolling door te centrifugeren.
  
  
  Plasma= met stollingsfactoren
  - Verkregen uit onstolbaar gemaakt bloed, dus in de natuurlijke vorm.
  - Wanneer bij bloedafname het bloed wordt opgevangen in buisjes met anticoagulantia (stollingsremmende stoffen).

• Waarom wordt bloed voor een bloedtransfusie van een donor afgenomen in citraat als anticoagulans en niet in EDTA?

  Citraat en EDTA zijn beide anticoagulantia die werken via het wegvangen van calciumionen, maar bij EDTA zwellen de cellen op een gegeven moment op en bij citraat niet. Bij een bloedtransfusie is het niet wenselijk dat de cellen opzwellen, dus wordt het bloed van de donor bijna altijd afgenomen in citraat als anticoagulans.