Lees hier de samenvatting en de meest belangrijke oefenvragen van Overheidsbeleid : een inleiding in de beleidswetenschap | 9789013051926 | onder red. van: A. Hoogerwerf, M. Herweijer.

• 1 hoofdstuk 2 overheden

  Dit is een preview. Er zijn 10 andere flashcards beschikbaar voor hoofdstuk 1
  Laat hier meer flashcards zien

• welke drie vragen staan in dit hoofdstuk centraal

  * waarom vragen burgers om een instantie die hun vrijheid beperkt en lasten oplegt.

  * Hoe kan het dat de overheden meer en duurdere collectieve voorzieningen aanbieden dan waarvoor burgers bereid zijn te betalen 

  * Hoe te zorgen dat het overheidsoptreden doelmatig wordt

• Welke vorm van overheidsoptreden is kenmerkend voor deze vier staatstypen

  Verzorgingsstaat

• In welke periode hebben deze staatstypen zich voor het eerst gemanifesteerd?

  In het laatste kwart van de vorige eeuw. -> 1975

• Noem vier motieven die kunnen worden aangevoerd ter rechtvaardiging de aanvaarding van overheidsdwang

  1. zonder krachtige overheid geen openbare orde.
  2. zonder regulering verdwijnen eindige hulpbronnen
  3. zonder verplicht belasting, ontoereikende voorzieningen
  4. zonder inkomensverdeling, geen sociale vrede

• wat is het verschil tussen tolgoederen en strikt collectieve goederen

  • collectieve goederen zijn o.a.- wegen, dijken, nieuwsvoorziening en regelmatige afvalverwijdering.
  • strict collectieve goederen - medegebruik is niet rivaliserend. - eigenaar van het collectieve goed kan andere burger niet uitsluiten van gratis medegebruik.
  • Tolgoederen - gratis medegebruik van collectief goed tegengaan door bijv. slagboom bij brug te plaatsen.

  Verschil is dan dat strikt collectieve goederen voor algemeen gebruik gratis zijn, dat tolgoederen ook gebruik van het collectieve goed toestaat, maar niet gratis, zodat medegebruik rivaliserend is.

• Welke 3 grondrechten moeten volgens John Rawls in de grondwet van een ideale samenleving worden verankerd

  1. Vrijheid
  2. recht op gelijke behandeling
  3. sociaal grondrecht, plicht tot broederschap, gekoppeld aan aanspraak op sociale zekerheid.

• welke twee regelmatigheden worden geconstateerd in de ontwikkeling van de overheidsuitgaven als percentage van het nationale inkomen.

  1. de groei van maatschappelijke welvaart gaat gepaard met gestage groei van het procentuele beslag dat de overheid op het nationaal inkomen legt.
  2. belastingdruk gaat tijdens manifeste crises schoksgewijs omhoog.

• zijn deze regelmatigheden nog steeds van toepassing?

  Nee, aan het eind van de vorige eeuw wordt deze tendens doorbroken en neemt het procentuele aandeel van de overheidsuitgaven in het nationale inkomen voor het eerst geleidelijk af. 

• Noem 4 mechanismen waardoor de doelmatigheid van het overheidsbeleid wordt bedreigd.

  1. overmatig gebruik (overvraging van beleid)
  2. overmatig aanbod ( overproductie van beleid)
  3. Terugtreden van burgers zodra de overheid optreed = substitutie effect
  4. specifiek beleid = onder maatschappelijke druk optreden van overheden terwijl het maatschappelijk rendement negatief is.

• Noem 4 maatregelen waarmee het ondoelmatig functioneren van de overheid kan worden tegengegaan.

  1. uitgavenbeheersing - verlaging uitkeringen, subsidieplafonds,
  2. inkomstenverhoging - eigen bijdrage, bestrijding fraude, verkoop overheidsbezit
  3. productiviteitsverhoging - verzelfstandiging, privatisering, marktwerking
  4. effectiviteitsvergroting - coproductie - publieke-private samenwerking.