Summary - Personen- en familierecht, huwelijksvermogensrecht en erfrecht

• 1.1 De plaats van het personen- en familierecht binnen het Burgerlijke Wetboek

• In welk boek is het personen-en familierecht geregeld

  Boek 1

• 1.1.1 Personen- en familierecht

• wat is het personen en familierecht?

  het geheel van regels die betrekking hebben op de status van natuurlijke personen zoals hun rechtsbevoegdheid en handelingsbekwaamheid.
• Waar gaat het personen- en familierecht over?

  Het personen- en familierecht gaat over het geheel aan regels die betrekking hebben op de status van natuurlijke personen, zoals hun rechtsbevoegdheid.
• heeft het onderscheid personenrecht enerzijds en familierecht anderzijds nut?

  men zou dit onderscheid kunnen maken maar het heeft weinig zin omdat aan dit onderscheid geen rechtsgevolgen zijn verbonden.

• 1.1.2 Burgerlijk Wetboek

• In 1992 besliste de Hoge Raad dat een verplichting tot erkenning (1:223 e.v. oud) onder omstandigheden reëel kan worden geexecuteerd. Hoe zit dit precies?

  Onder omstandigheden is de man verplicht het kind te erkennen omdat het anders onrechtmatig zou zijn. De beschikking van de rechter kan dan in plaats treden van  de erkenning door de man. De Hoge Raad baseert zich hierbij op art. 3:300 jo. 3:326 BW (schakelbepaling).

• In 1992 besliste de Hoge Raad dat een verplichting tot erkenning (1:223 e.v. oud) onder omstandigheden reeel kan worden geexecuteerd. Hoe zit dit precies?

  Onder omstandigheden is de man verplicht het kind te herkennen omdat het anders onrechtmatig zou zijn. De beschikking van de rechter kan dan in plaats treden van  de erkenning door de man. De Hoge Raad baseert zich hierbij op art. 3:300 jo. 3:326 BW (schakelbepaling).

• 1.2.1 Familie(vermogens)recht

• Moeten personen wier toestemming tot het huwelijk noodzakelijk is, eveneens toestemming tot het maken of wijzigen van de huwelijkse voorwaarden vóór het huwelijk geven?

  Ja, op grond van art. 117 jis. art. 1:35-39 BW moet dit gebeuren.

• Moeten personen wier toestemming tot het huwelijk noodzakelijk is, eveneens toestemming geven tot het maken of wijzigen van de huwelijkse voorwaarden vóór het huwelijk?

  Ja, op grond van art. 117 jis. art. 1:35-39 BW.

• wat is het huwelijksvermogensrecht?

  dit recht regelt de vermogensrechtelijke gevolgen van het huwelijk in de titels 1.6 1.7 en 1.8. In de literatuur wordt het huwelijksvermogensrecht meestal als een zelfstandig rechtsgebied behandeld.
• wat is het erfrecht?

  dit recht regelt de vermogensrechtelijke gevolgen van de overgang van het vermogen van de erflater op een of meerdere erfgenamen, het is geregeld in Boek 4 BW.

• 1.3 De betekenis van het verdragenrecht voor het personen- en familierecht

• Belangrijkste verdragen en artikelen:

  -          EVRM (art. 6, 8, 12 en 14)

  -          IVBPR (Bupo-verdrag)

  -          IVRK

• noem het belangrijkste verdrag voor het Nederlandse personen en familierecht?

  EVRM Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en de fundamentele vrijheden, ook wel het Verdrag van Rome genoemd.

• Werking EVRM

  • Positief aspect: wanneer de Nederlandse wetgeving door maatschappelijke ontwikkelingen is achterhaald dan wel hiaten vertoont, de HR c.q. het Europese Hof in het concrete geval tot een bevredigende oplossing kan komen door toepassing van art. 8 , al dan niet in verbinding met 14 EVRM. Het begrip 'familie- en gezinsleven' is immers zeer rekbaar.
  • Negatief aspect: juist door de abstractie van dit begrip is er al snel sprake van rechtsonzekerheid. De ene keer geen beroep op 8 EVRM, de andere keer acht de rechter nationale inmenging in de uitoefening van het recht op respect voor familie- en gezinsleven gerechtvaardigd met een beroep op de uitzonderingsbepaling van art. 8 lid 2 EVRM. 
• wat heeft het Hof beslist in het Marckx arrest?

  dat de onderscheiding tussen wettige en natuurlijke kinderen in het Belgische recht discriminatoir zijn. Het gaat daarbij in het bijzonder om de artikel 8 en 14 EVRM.
• waarom is het Marckx arrest voor NL van belang?

  omdat het EVRM direct werkende bepalingen heeft, artikel 8 en 14 EVRM lopen als een rode draad door het gehele NL personen en familierecht.
• noem nog eens een belangrijk artikel uit het EVRM?

  artikel 12 EVRM volgens welk artikel mannen en vrouwen van huwbare leeftijd het recht hebben te huwen en een gezin te stichten volgens de nationale wetten die de uitoefening van dit recht beheersen.
• hoe kan men het 'gezin' in NL tegenwoordig omschrijven?

  als elk leefverband van een of meer volwassenen die verantwoordelijkheid dragen voor de verzorging en opvoeding van een of meer kinderen.
• wat is het gevolg van erkenning?

  het ontstaan van een familierechtelijke betrekking.
• de werking van het EVRM heeft een positief en een negatief aspect. Noem beiden?

  positief is dat wanneer de Nederlandse wetgeving door maatschappelijke ontwikkelingen is achterhaald dan wel hiaten vertoont, de HR c.q. het Europese Hof in het concrete geval tot een bevredigende oplossing kan komen door de toepassing van artikel 8, al dan niet in verbinding met artikel 14 EVRM. Het begrip familie en gezinsleven is immers zeer rekbaar.
  
  negatief is dat juist door die abstractie van het begrip familie en gezinsleven er al snel sprake is van rechtsonzekerheid. De justitiabele weet tevoren nooit waar hij aan toe is: de ene keer zet de rechter met het grootste gemak het nationale recht opzij met een beroep op het familie en gezinsleven in art. 8 lid 1 EVRM, de andere keer acht de rechter nationale inmenging in de uitoefening van het recht op respect voor familie en gezinsleven gerechtvaardigd met een beroep op de uitzonderingsbepaling van artikel 8 lid 2 EVRM.
• hoe kan de regeling van de legitieme portie worden beschouwd (erfrecht)?

  als een inbreuk op de testeervrijheid van de erflater, is dit niet in strijd met artikel 1 protocol nr. 1 bij het EVRM?