Summary - Veranderende grenzen : nationalisme in Europa, 1815-1919

• 1 la religion civile:

• hoe beoordeelde Acton het nationalisme?

  kritisch: volgens hem was het 'a retrograde step in history'.
• Acton zag nationalisme + communisme + Rousseaus leer van de maatschappelijke gelijkheid als verwant
• Acton zag nationalisme + communisme + Rousseaus leer v/d maatschapp. gelijkheid als verwant

• Lord Acton constateert dat de beschaafde wereld sinds de Franse Revolutie wordt overspoeld met subversieve doctrines (verzameling van leerstellingen), die de politieke stabiliteit in Europa ondergraven. Het gaat daarbij om de door Rousseau verkondigde leer van maatschappelijke gelijkheid, het communisme en het nationalisme. Deze theorieën richten zich tegen de bestaande verdeling van macht, eigendom en gebied en vormen zo een bedreiging voor de adel, de middenklasse en de soevereiniteit van de staat.

  Hiervan is het nationalisme de meest recente, de aantrekkelijkste en de meestbelovende voor de toekomst.

  Volgens Acton is het nationalisme een stap terug in de tijd.

• Tegenwoordig onderschrijven de meeste historici de observaties van Acton. Het nationalisme en het streven naar de vorming van nationale staten worden gerekend tot de meest kenmerkende verschijnselen van de moderne tijd.

• Hobsbawm: voornaamste kenmerk van moderne natie is haar moderniteit. Dit nationale principe ontstaat eind 18e eeuw met name in Frankrijk en Duitsland, daarna in tweede helft 19e eeuw naar massabeweging over heel Europa.

  Onder druk van het nationalisme worden oude dynastieke vorstendommen en multi-nationale rijken weggevaagd om plaats te maken voor nieuwe staten die op het nationale principe zijn gegrondvest.

• De jaren na 1870 worden beheerst door nationale spanningen in Oost-Europa en op de Balkan. De ineenstorting van het Ottomaanse rijk wordt tijdens het Congres van Berlijn in 1878 bezegeld met de inrichting van een aantal nieuwe staten.

• Het nationale principe wordt steeds meer algemeen aanvaard als de grondslag voor zowel oude als nieuwe staten, maar vrijwel zonder uitzondering omvatten deze nog minderheden die zich door het succes van het dominerende Staatsvolk achtergesteld voelen en zich zo bewust worden van hun eigen nationale identiteit.

• Het streven naar zuiver nationale staten is, gegeven een dergelijke vermenging van volken, onmogelijk en laat zich slechts door oorlog, verbanning en in laatste instantie genocide verwezenlijken.

• De opkomst van het nationalisme heeft het aanzien van de wereld gedurende de laatste 200 jaar op ingrijpende wijze veranderd. In naam van de nationale eer en vermeende nationale rechten zijn talloze oorlogen gevoerd, miljoenen slachtoffers gevallen en gruwelijke misdaden geheiligd. 

• 1.1 Inleiding, definities en theorieen

• Hoe denkt Lord Acton over nationalisme?

  Hij vindt dat nationalisme de politieke stabiliteit ondergraaft. Juist de diversiteit binnen één staat zou de beste waarborg zijn voor vrijheid en algemeen welzijn. Deze zou met het nationalisme worden opgeofferd aan het utopisch streven naar nationale eenheid, die de volledige congruentie eist van staat en natie. Hij beschouwt nationalisme als een stap terug in de geschiedenis en vindt dat het kan worden gerekend tot één van de meest kenmerkende verschijnselen van de moderne tijd.

• Uit zijn  Essay Nationality (1862) constateert de Engelse historicus Lord Acton dat de beschaafde wereld wordt overspoelt door subversieve doctrines, die de politieke stabiliteit ondergraven.

• Wat constateert de Engelse historicus in zijn essay 'Nationality (1862)?

  dat de wereld wordt overspoelt met door subversieve doctrines, die de politieke stabiliteit ondergraven.

• uDe door Rousseau verkondigde leer van gelijkheid (communisme en nationalisme) vormen een bedreiging voor adel, middenklasse en souvereiniteit van de staat, aldus Acton.

• Voor wie vormde de door Rousseau verkondigde leer van gelijkheid een bedreiging?

  De door Rousseau verkondigde leer van gelijkheid (communisme en nationalisme) vormen een bedreiging voor adel, middenklasse en souvereiniteit van de staat, aldus Acton
• Nationalisme eist de volledige congruentie van staat en natie en wordt zo “the most powerful auxiliary of revolution”, aldus Acton.
• Het principe van nationale eenheid ondermijnt de diversiteit binnen één staat. Lord acton veroordeelt het nationalisme als ‘a retrograde step in history’ ('Een stap terug in de geschiedenis‘).  
• Eric Hobsbawm zegt: het voornaamste kenmerk van de moderne natie is gelegen in haar moderniteit.

• Wat is volgens Hobsbawm het kenmerk van de moderne natie?

  Eric Hobsbawm zegt: het voornaamste kenmerk van de moderne natie is gelegen in haar moderniteit.

• Het 'nationale principe' ontstaat aan het einde van de achttiende eeuw en wel met name in Frankrijk en Duitsland om in de tweede helft van de negentiende eeuw uit te groeien tot een massabeweging, die zich over Europa verbreidt. 

• Wanneer ontstaat het nationale principe?

  Het 'nationale principe' ontstaat aan het einde van de achttiende eeuw en wel met name in Frankrijk en Duitsland om in de tweede helft van de negentiende eeuw uit te groeien tot een massabeweging, die zich over Europa verbreidt. 

• Voorbeelden van nieuwe staten op basis van het nationale  principe gegrondvest zijn;  - Griekenland dat in 1829 een onafhankelijke staat wordt. - in1830 wordt België een nationale staat

• Noem 2 voorbeelden van de eerste  nieuwe staten die op basis van het nationale principe zijn ontstaan.

  Griekenland dat in 1829 een onafhankelijke staat wordt en in1830 wordt België een nationale staat.

• Ook nationale regeringen doen aan het principe van het nationale principe mee; b.v. de regering van Sardinië optredend als voorvechter van de Italiaanse eenheid die in 1861 tot stand kwam en de pruisische regering als pleitbezorger van een Duitse natie tot stand gekomen in 1871 resulterend in het Tweede Duitse Rijk

• Noem 2 regeringen die aan het nationale principe meedoen. 

  De regering van Sardinië optredend als voorvechter van de Italiaanse eenheid die in 1861 tot stand kwam en

  de pruisische regering als pleitbezorger van een Duitse natie tot stand gekomen in 1871 resulterend in het Tweede Duitse Rijk

• De ineenstorting van het Ottomaanse rijk wordt tijdens het congres in 1878 in Berlijn bezegeld met de stichting van een aantal nieuwe staten

• Het streven naar zuiver nationale staten is, gegeven een vermenging van volken, onmogelijk en laat zich slechts door oorlog, verbanning en in laatste instantie genocide verwezenlijken

• De Balkan-oorlogen (de jaren ná 1870)markeren het punt, waar de opgelopen spanningen zich niet langer laten bedwingen en de weg van het geweld wordt ingeslagen
• Na 1945 werden nieuwe staten werden gevormd, in de niet-westerse wereld, maar werden de grenzen niet zozeer bepaald door naties, die hier immers veelal nog moesten worden gecreëerd, maar door de bestuurlijke eenheden van de voormalige koloniën. 

• hoe werden naties in de niet-westerse wereld gevormd?

  In de niet-westerse wereld werden de grenzen niet zozeer bepaald door naties, die hier immers veelal nog moesten worden gecreëerd, maar door de bestuurlijke eenheden van de voormalige koloniën. 

• De opkomst van het nationalisme doet vragen opdoemen als;  wat nationalisme eigenlijk is, onder welke voorwaarden het kon ontstaan en waarom het zo'n dwingende aantrekkingskracht kon uitoefenen.

• Welke onderzoeksvragen dienen gesteld te worden over het thema nationalisme?

  De opkomst van het nationalisme doet vragen opdoemen als;  wat nationalisme eigenlijk is, onder welke voorwaarden het kon ontstaan en waarom het zo'n dwingende aantrekkingskracht kon uitoefenen.

• In naam van nationale eer en vermeende nationale rechten werden talloze oorlogen gevoerd, zijn miljoenen slachtoffers gevallen en werden gruwelijke misdaden geheiligd.

• wat is nationalisme in zijn verschijningsvorm?

  Nationalisme heeft als verschijnsel veelvormigheid

• Nationalisme manifesteert zich niet noodzakelijk in een door agressie en xenofobie bepaalde vorm

• De vraag is wat nationalisme eigenlijk is, onder welke voorwaarden het kon ontstaan en waarom het zo'n dwingende aantrekkingskracht kon uitoefenen.

• Welke onderzoeksvragen zijn te stellen over het begrip nationalisme?

  De vraag is wat nationalisme eigenlijk is, onder welke voorwaarden het kon ontstaan en waarom het zo'n dwingende aantrekkingskracht kon uitoefenen.

• Het nationalisme laat zich slechts begrijpen als een onderdeel van en reactie op het moderniseringsproces zoals zich dit in Europa sedert het einde van de achttiende eeuw heeft toegedragen.

• Hoe valt het begrip nationalisme te begrijpen?

  Het nationalisme laat zich slechts begrijpen als een onderdeel van en reactie op het moderniseringsproces zoals zich dit in Europa sedert het einde van de achttiende eeuw heeft toegedragen.