Samenvatting - Class notes - FRESH

• 1456873200 Fresh begrippen blok 2

• Moraal

  Het geheel van je waarden en normen die omschrijven wat wij goed vinden. Mensen hebben allerlei opvattingen over de vraag of hier sprake is van goed of kwaad.
• Waarden

  Begrippen die beschrijven wat mensen waardevol vinden en waarnaar zij streven. Het zijn idealen die wezenlijk zijn voor de kwaliteit van het leven.
• Normen

  Handelingsvoorschriften die laten zien hoe jij moet handelen als je handelt naar je waarden. Deze kan dienen tot richtlijn voordat iemand handelt of als maatstaf achteraf.
• Waardenhiërarchie

  Je maakt een afweging over wat jij belangrijker vindt. Een rangorde van waarden.
• Ethisch of moreel dilemma

  Waardeconflict waarbij je voor een keuze gesteld wordt te kiezen tussen 2 waarden die elkaar uitsluiten.
• Ethisch perspectief

  Stel jezelf de vraag: is het moreel juist of onjuist? Doe ik het goede? Is het menswaardig?
• Ethisch vraag

  Over goed en kwaad, over de manier waarop mensen zouden moeten leven.
• Deugd

  Goede eigenschap die de handelwijze van de mens bepaalt. Iemand die een goede persoonlijkheid heeft.
• Vooronderstellingen

  Je neemt iets aan, dit verantwoord je. Verschil vooroordeel: een vooroordeel wil je niet onderbouwen en een vooronderstelling kun je ter discussie stellen.
• Filosofisch perspectief

  Filosofie is vooronderstellingen-onderzoek, je onderzoekt aannames. Vragen over wat we 'de zin van het leven' zouden kunnen noemen.
• Smalle moraal

  Hoe mensen hun leven willen inrichten is zoveel mogelijk een privé aangelegenheid (weinig regels).
• Brede moraal

  Omvattende levensvisie. Om samen te leven is de smalle moraal nodig.
• Niet-schaden principe

  Smalle moraal, de vrijheid van anderen houdt op als door de vrijheid die jij neemt, de ander minder vrijheid kan nemen. Je hebt alle vrijheid tot beperkte hoogte.
• Normatief mensbeeld

  Het ideaalbeeld waar we naar streven, hoe men wilt dat de mens is.
• Feitelijk mensbeeld

  Hoe gedragen we ons feitelijk? Wat typeert ons?
• (Neo-)liberalisme

  Politieke stroming/levensvisie die vrijheid als hoogste waarde heeft. De vrijheid van iemand kan alleen ingeperkt worden waar de vrijheid van een ander wordt geschaad. Neo-liberalisme gaat er vanuit dat overheidsbemoeienis zo minimaal mogelijk moet zijn.
• Sociale disciplinering

  Je gaat zeggen tegen mensen dat je moet leren hoe het netjes moet. Ik ga jou leren hoe het netjes moet, dit ga ik aan jou voordoen. Met straffen en belonen werken, zodat mensen de ideale burger worden.
• Middeleeuwen

  500-1500. Ideaal van de werkzaamheid en gehoorzaamheid. Burgers waren horigen. Je moet je best doen, je moet werken. Kinderen zijn mini-volwassenen. Pastoor sprak Latijn, normale mensen konden hem niet verstaan.
• Renaissance

  1500- 1600. Erasmus (1e humanist) pleitte voor verdraagzaamheid. Kind is een vormloze klomp, kneedbaar. Het kan elke vorm nog aannemen. Niet straffen, maar liefde geven. Wedergeboorte.
• Verlichting

  17e en 18e eeuw. Mens als maat. Locke: kind is een onbeschreven blad. Je moet het kind alles leren. Rousseau: cultuur slecht, natuur goed. Kind zelf laten ervaren. Kant: afhankelijkheid moet minder.
• Humanisme

  Gedachte dat je goed leven kunt leiden zonder een beroep te doen op God, ervan uitgaande dat ieder mens vrij, waardevol en gelijkwaardig is en dat iedereen zelf verantwoordelijk is voor zijn leven.
• Rationalisme

  Gaat ervan uit dat alleen het gebruik van het menselijk verstand (ratio) tot zinnige kennis kan leiden.
• Romantiek

  18e en 19e eeuw. Wat voel je? Innerlijke stem, originaliteit, oorspronkelijkheid, intuïtie en gevoel. Authentieke ontplooiing (individueel ideaal). Gevoel en verbeelding staan centraal = reactie op de Verlichting.
• Reformatie

  Hervorming die als doel heeft dat iets weer wordt zoals vroeger. Hervorming van de kerk in de 16e eeuw die tot het protestantisme geleid heeft.
• Moralisering-deugdzaamheid

  De overheid dacht dat mensen net burgers moesten zijn, ze moeten goed opgevoed worden. Het moeten deugdzame mensen zijn. Dit noem je moralisering, omdat de overheid gaat zeggen wat de burgers moeten doen. De eigen keuzes worden niet gerespecteerd. Een voorschrijving van de overheid hoe burgers goed meoten leven.
• Secularisatie

  Proces waarbij het maatschappelijk leven zich steeds meet gescheiden ontwikkelt van de kerk en het geloof.
• Juridisch perspectief

  Het standpunt vanuit een jurist.
• Jurisprudentie

  Verzameling van uitspraken die rechters eerder hebben gedaan. Een rechter kan hierin opzoeken wat collega's hebben besloten in zaken die lijken op zijn zaak.
• EVRM

  Europees bedrag voor de rechten van de mens.
• BOPZ

  Wet bijzonderen opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen. Beschermt u als u gedwongen wordt opgenomen.
• WGBO

  Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst, die contact tussen patiënt en medicus regelt (hulpverlener-cliënt). Patiëntenrecht: jonger dan 12 = wettelijk vertegenwoordiger, 12-16 jaar = kind en ouder, vanaf 16= eigen keuzes, 18+= zelfbeschikking.
• Democratisch verantwoord

  De wetgeving wordt bepaald door mensen in de Tweede Kamer. Deze mensen hebben wij als burger gekozen door te stemmen. Hierdoor zijn de wetten democratisch verantwoord. De wet wordt getoetst in de Eerste Kamer aan de grondwet. Als dit goedgekeurd wordt, dan wordt dit algemeen geldend.
• Legitimatie

  Alle mensen zijn gelijkwaardig geschapen. Alle mensen hebben onvervreemdbaar recht op leven, vrijheid en nastreven van geluk. Norm, geen wet. Het mag volgens de wet. Je bent gerechtvaardigd om iets te doen.
• Universele Rechten

  Moraal voor mensen met verschillende levensovertuiging. De mens bezit recht op leven, vrijheid en veiligheid, recht op eigendom en vrije meningsuiting.
• Afdwingbaar

  Burgerlijk recht om iets af te dwingen.
• Privacy

  Beroepsgeheim: cliënteninfo niet voor derden. Uitzonderingen: - Wettelijk: bij gevaar voor volksgezondheid. Bij conflict van plichten: geen andere weg, levert ernstige schade op, gewetensnood, doorbreking blijft beperkt, geheim zo min mogelijk geschonden. Speciale regelingen; 1. handreiking bemoeizorg: bij dringend gezondheidsbelang, ernstig nadeel, combinatie met overlast = levensuitwisseling zonder toestemming cliënt. 2. verwijsindex jongeren. 3. meldcode.
• Nalatigheid

  Je doet je taak niet goed terwijl je wel wettelijk verantwoordelijk bent.
• Sociologisch perspectief

  Gaat over de manier waarop wij ons gedragen in de samenleving. Sociologie bekijkt het gedrag tussen mensen in de samenleving.
• Dennendal

  Instelling voor mensen met psychiatrische problemen: eind jaren 60 zei verpleging + psychiater dat we mensen opsluiten. Mensen werden als gelijken beschouwd.
• Verzuiling

  Samenleving met aparte, nauwelijks samenwerkende groeperingen. Vanuit het geloof worden er groepen gevormd.
• Ontzuiling

  Uiteenvallen van groepen, als het geloof wegvalt en mensen eigen keuzes gaan maken.
• Negatieve vrijheid

  Locke. Afwezigheid van dwang. Je wordt niet door buitenaf beperkt, er is geen inmenging, je wordt niet gedwongen iets te doen.
• Positieve vrijheid

  Rousseau en Marx. Zelfontplooiing/ zelfbepaling. Gericht op het bereiken van bepaalde doelen. Heb je zeggenschap over je eigen leven?
• Paternalisme

  Iemand anders schrijft jou voor hoe je moet leven (ongewenste inmenging).
• Paternalisme probleem

  Wij vinden het steeds moeilijker om bemoeienis te hebben met andere mensen. Omdat wij elkaars vrijheid en eigen keuzes willen respecteren.
• Autonomie als begrip letterlijk vertaald

  Auto: zelf. nomos: de wet stellen. Zichzelf de wet stellen, zelfregeling (ik ga over mij).
• Autonomie als opvoedde: zelf verantwoordelijke zelfbepaling

  Wij voeden ertoe op dat als een kind volwassen wordt dat hij zelf keuzes kan maken en dat hij dit weloverwogen kan doen en hierover zelfverantwoordelijkheid kan nemen.
• Autonomie als juridisch begrip

  Je mag als je 18 bent eigen keuzes maken. Je bent wilsonbekwaam en handelingsbekwaam.
• Autonomie als moreel ideaal/ zelfontplooiing

  Hierbij denk je na over wat wel of niet goed is t.o.v. autonomie. Je kunt iets moois van je leven maken door zelf keuzes te maken. Je kiest een toekomstbeeld wat past bij jezelf.
• Autonomie als zelfbeschikking

  Mensen mogen zelf keuzes maken in hun leven.