Samenvatting - Class notes - Lijn beroepsvorming 1

• 1487372400 Zorgstage

• Wat is decubitus?

  doorligwonden, het afsterven van weefsel door hypoxie vanwege onvoldoende doorbloed of door schuren over de onderlaag door onderuitglijden
• Wat zijn denkvragen?

  Cognitieve kwaliteiten nodig. Je laat patiënt actiever deelnemen aan het gesprek.
• Wat zijn spiegelvragen?

  Je speelt een emotionele boodschap terug, confronterende vragen bevatten, een oordeel
• Wat zijn evaluerende vragen?

  Verzoeken om feedback, begrijpt uw at ik bedoel.
• Hoe kun je actief luisteren?

  Zet je eigen referentiekader opzij, vraag door, reflecteer, parafraseer, vat samen, nonverbaal en erbaal. Leg intepreaties voor aan patiënt, interpreteer niet te snel, lichaamshouding, uiterlijk, gelaatsuitdrukking, oogcontact, stem, ruimtelijk gedrag.
• Wat houdt het rouwfase model van Kübler Ross in?

  Fase 1: ontkenning
  Fase 2: woede
  Fase 3: onderhandelen
  Fase 4: depressie
  Fase 5: aanvaardiing
• Wat houdt het takenmodel van J.W. Worden in?

  onder ogen zien, erkennen van het verlies
  toelaten van verdriet en doorleven van pijn
  aanpassen aan een ander leven
  oppakken van de draad van het leven

• 1487458800 Diagnostiek van alledaagse klachten

• Wanneer wordt er gesproken van acute buikpijn?

  Als de buikpijn hoogstens een week bestaat en er een noodzaak is om met spoed een medische beslissing te nemen over operatie of een andere vorm van behandeling in het ziekenhuis
• Wat zijn mogelijke verklaringen voor acute buikpijn?

  Prikkelbaredarmsyndroom
  maagklachten
  gastro-enteritis
  obstipatie
  buikwandpijn
  urineweginfecties
• Welk aanvullend onderzoek kan worden gedaan bij acute buik?

  urineonderzoek
  CRP en leukocytenaantal
  Zwangerschapsreactie
• Welk beeldvormend onderzoek kan worden gedaan bij acute buik?

  Echografie --> gal en nierstenen bij twijfelgevallen appendicitis
  CT: alleen bij patiënten bij wie echo geen/onduidelijk resultaat oplevert
  MRI: sensitiviteiti en specificiteit vergelijkbaar met echo
  Laporoscopie: anamnese, lichamelijk en aanvullend onderzoek leverden geen duidelijke diagnose op
• Vertel iets over de klachtpresentatie van acute buik bij de dokter.

  Mortaliteit op SEH met acute buikpijn is 5%
  Vrouwen komen vaker met acute buikpijn naar de dokter
  11 per 1000 vrouwen vaak geslachtsorganen
• Wat is pariëtale pijn?

  Chemische irritatie --> maagzuur, gal , darminhoud in vrije buikholte. Dit zorgt voor prikkeling van het peritoneum.
  Pariëtale pijn is scherp en kan precies worden aangegeven.
• Wat is viscerale pijn

  Viscerale pijn is diffuus en moeilijk te lokaliseren.
• Beschrijf het beeld van appendicitis.

  Begint als viscerale pijn boven de navel en gat over in pariëtale pijn rechtsonder.
• Beschrijf het pijnpatroon van peritonitis.

  Kan ontstaan door colonperforatie, maagsap, pancreassap, bloed of gal. 
  Begint lokaal als ontsteking
  Vage klachten, misselijkheid weinig eetlust
  Vervolgens buikpijn rond de navel, braken en lichte temperatuurverhoging; patiënt voelt zich ziek
  
  Pijn, temperatuur en ziektegevoel neemt toe
  Ontstaan van lokale peritonitis met peritoneale prikkeling
  Shock
  Abces
• Wat voor soort pijn geeft obstructie van holle organen?

  Koliekpijn, krampend, minder goed gelokaliseerde pijn die intermitterend optreedt.
  Bewegingsdrang, misselijkheid en braken
• Welke aandoeningen gaan gepaard met koliekpijn?

  Gastro-enteritis
  Steenlijden van gal of urinewegen
  darmobstructie
  zenuwbanen hart en diafagma
• Waar komt de pijn oorspronkelijk vandaaan bij:
  - pijn in de schouder
  - pijn in de rug
  - pijn in de onderbuik
  - pijn in de bovenbuik

  - pijn in de schouder --> diafragmaprikkeling door galwegen
  - pijn in de rug: gebarsten aneurysma aortae abdominalis, pancreatitis, ulcus duodeni
  - pijn in de onderbuik: niersteen
  - pijn in de bovenbuik : myocardinfarc
• Wat staat er in de differentiële diagnose bij acute buikpijn?

  PDS
  Gastro-enteritis,
  maagklachten
  urineweginfecties
  obstipatie
  diverticulitis
  cholecystitis
  acute appendicitis
  pelvic inflammatory disease
  buikwandpijn
  hernia inguinalis
  bijwerking geneesmiddel
  non-specific abdominal pain
• Wat zijn kenmerken van prikkelbaredarmsyndroom?

  buikpijn en veranderend defeaatiepatroon
  krampende pijn, gelokaliseerd in onderbuik of gehele buik
  intermitterend/ continu aanwezig
  Geen peritoneale prikkelverschijnselen
  klachten gedurende minstens 3 maanden aanwezig
• Wat zijn kenmerken van een gastro-enteritiis?

  Ontsteking van de maag en darmen door een virus, bacterie of parasiet
  misselijkheid, braken, pijn in bovenbuik,g evolgd door buikkrampen en diarree, bloedbijmenging bij bacteriële oorzaak
  koorts
  GEEN periotoneale prikkeling
  aandoening geneest vaak spontaan
  peristaltiek hoorbaar bij auscultatie
• Wat zijn kenmerken van maagklachten?

  Gelokaliseerde bovenbuikpijn die 's nacht erger is en afneemt door voedselinname
  Luxeren door NSAID, overmatig alcoholgebruik, scherpe spijzen
  Gastroscopie nodg om te kijken of het een ulcus duodeni of ventriculi is
  alarmsymptomen:
  - passagestoornis, braken, gewichtverlies, algehele malaiese, ulcus in voorgeschiedenis
• Wat zijn kenmerken van een urineweginfectie?

  cystitis -> vage pijn in onderbuik
  mictieklachten: pollakisurie: kleine beetjes, stangurie: pijn
  urolithiasis -> koliekpijn met braken en hematurie
  stenen in urine wegen
  erytrhocytenin urinesediment
• Wat zijn kenmerken van obstipatie?

  Geen peritoneale prikkelingsveschijnselen
  buikpijn gekoppeld aan eht gevoel van verstopt ziten
• Wat zijn kenmerken van een diverticulitis?

  Recidiverende ontsteking van de wand
  Pijn, dyspeptische klachten, wisselende defecatie, misselijkheid, braken,koorts
  echo, CT MRI omd iagnose te bevestigen
• Wat zijn kenmerken van cholecytstitis?

  Galsteenkoliek, pijnaanvallen, misselijkheid, braken en bewegingsdrang
  rechtsboven ind e buik, uitstraling naar rechter schouderblad
  oorzaak: intermitterende afsluiting van galwegen
  lichamelijk onderzoek: drukpijn onder d erechter ribbenboog
  Galblaas kan palpabel zijn
  diagnose met echografie
• Wat zijn kenmerken van een acute appendicitis?

  acute ontsteking van appendix
  obstructie van het lumen en perforatie
  pijn in bovenbuik, geberke aan eetlust, misselijkheid,b raken
  pijn in rechteronderbuik
  peritoneale prikkeling
  verhoogde temperatuur 37,5-38,5
  leukocytose in het bloed
• Wat zijn kenmerken van pelvic inflammatory disease

  ontsteking in kleine beken: endometritis of splingitis
  soa
  pijn in onderbuik, koort,
  geelgroene fluor uit cervixmond
  slingerpijn
  cervixkweek noodzakelijk
• Hoe is de kansverdeling van een diagnose bij acute buikpijn?

  Huisarts:
  1/3 onverklaarbaar
  1/3 onschuldig
  
  Vrouwelijke geslachtsorganen,
  Vaker bij vrouwen: pancreatitis, diveritulitis, cholecystitis
  Vaker bij mannen: ulcus ventriculi, appendicitis, dunnedarmobstructie 
  
  Leeftijd
  bejaarden: obstipatie, diverticulose, urineweginfecties, cholecystitis, vasculaire problemen, pancreatitis, herniae en maligniteiten
  Kinderen < 15 jaar: virale gastro-enteritisi, lymfadenitiis mesenterialis, obstipatie, appendicitis
  PDS
• Welke voorgeschiedenis gegevens zijn relevant bij acute buik?

  buikoperaties
  familiaire afwijkingen --> carcinoom
  ziektegevallen in omgeving --> gastro-enteritis
  eerdere episoden van buikpijn --> galsteen, ulcera, PDS, diverticulitis
• Welke aard van pijn onderscheiden we?

  koliekpijn --> galstenen, nierstenen, dunnedarmobstructie, pijnvrij interval en braken --> viscerale oorsprong, bewegingsdrang
  
  Peritoneale prikkeling: continue scherpe, stekende pijn --> pariëtale oorsprong, vervoerspijn
• Wat maakt een acute appendicitis minder waarschijnlijk?

  Afwezigheid van hevige (continue) pijn.
• Wat kan de invloed van voeding zijn op een acute buik?

  Vet eten provoceert galsteenaanval
  Overmatig alcoholgebruik maagklachten, hepatitis en pancreatitis
  Buikpijn na maaltijd --> angina abdominalis
• Wat kan de invloed van defecatie zijn?

  Buikpijn verbetert na defaecatie --> PDS en obstipatie
• Welke ziekte komt hoger op dd bij acute buikpijn als de pijn bij inspanning verergert?

  angina pectoris, angina abdominalis
• Waar duiden de bijkomende klachten op?
  - misselijkheid en braken
  - passageklachten
  - anorexie
  - braken
  - misselijkheid
  - diarree
  - zwarte ontlasting
  - ontkleurde ontlasting
  - malaise, moeheid, gewichtsafname
  - intoxicaties

  
  - misselijkheid en braken": gastro-enteriitis, acute pancreatitis, hoge darmafsluiting
  - passageklachten: stenose carcinoom
  - anorexie, NSAP
  - braken, steenlijnden of ileus, maagcarcinoom
  - misselijkheid: galstenen, pancedratitis
  - diarree:gastro-enteritis, ziekte van Crohn, colitis
  - zwarte ontlasting: bloeding in tractus digestivus, cororectaal carcinoom
  - ontkleurde ontlasting: galwegafsluiting
  - malaise, moeheid, gewichtsafname -> mlaigniteit
  - intoxicaties : roken --> maagklachten, alcohol --> maag en lever, koffie en vet --> maag en glalbaasq
• Waar let je op bij onderzoek van de buik?

  Inspectie: facies abdominalis, operatie littekens, oppervlakige adembewegingen, opgezette buik, zwelling en roodheid, hoestpijn, schudpijn
  
  Auscultatie: verzwakte/afwezige peristaltiek, gootsteengeruis (darmobstructie)
  
  Percussie: pijnlijk, ophgeven leverdemping, gedempte percussie van ruimte van Traube -> vergrote milt of lever
  
  Palpatie: drukpijn, McBurney punt, loslaatpijn --> periotneaal, contralaterale pijn --> appendicitis, abnormale weerstand --> abdominale aorta, aneurysma
  
  defense musculaire --> acute appendicitis
  palpatie --> hematoom
• Welke lichamelijk onderzoek bevindingen pleiten voor acute appendicitis?

  Hoestpijn, chudpijn
  psoasfenomeen: verergering van pijn in rechteronderbuik bij ligged buigen van rechterbeen
  verzwakte/afwezig peristaltiek
  pijnlijk bij percussie
  Pijn in McBurney punt
  contralaterale oslaatpijn
  gelokaliseerde pijn
  progressie van pijn
  vervoerspijn
  temperatuur boven 37.5
  defense musculaire
  rectaal toucher
• Wanneer wordt iets chronische buikpijn genoemd?

  3 maanden continue buikpijn of 6 maanden recidiverendeklachten
• Hoe is de klacht chronische buikpijn verdeeld in de bevolking?

   1 op de 3/4 mensen gaa met buikpijn naar de huisarts.
  Vrouwen vaak langdurig dan mannen en gaan vaker naar de arts.
  Kinderen vaak chornische buikpijn of recidiverend
  9% klachten tractus digestivus
  Prikkelbaredarmsyndroom komt veel voor zorgt vooral voor mentale problemen
  meestal wordt geen verklaring gevonden voro chronische buikpijnklachten
  psychologische en emotionele facotren spelen een belangrijke rol.
• Welke aandoeningen staan in de DD bij chronsiche buikpijn?

  Prikkelbaredarmsyndroom, obstipatie, lactose-intolerantie, diverticulair lijden, coeliakie, chornisch inflammatoir darmlijden, infectieuze colitis, colorectaal carcinoom, angina abdominalis, urineweginfectie, neirstenen, endometrisoe, uterusmyomen, ovariumcysten, pelvic inflammatory disaese, verklevingen, buikwandpijn
• Wat is chronisch inflammatoir lijden?

  Ziekte van Crohn
  Colitis ulcerosa
  Oorzaak onbekend,
  veel op 30-40 leeftijd
  verhoogd risico op coloncarcinoom
• welke betekenis kan voorgeschiedenis hebben bij diagnostiek chronische buikpijn?

  buikoperaties,
  vroegere ziekten
  familieanamnese
  betekenis van anamnese
  aard van pijn
  -> diffuus krampend, opgeblazen gevoel -> PDS
  -> licht krampend en diarree --> inflammatoir, lactose-intolerantie
  -> zwaar gevoel: uterusmyoom of ovariumtumor
  -> recivdiverend, krampend, beweginsdrang, braken -> koliekpijn, galensten nierstenen   
  lokalisatie: linksondering -> diverticulose, PDS, rechtsonderin ziekte van Crohn
  Voeding, cafeïnne, gluten, lactose
  defecatie
  urogenitale klachten
  bijkomende klachten
  medicatie
  omgang met klachten
• Wat zijn zogenaamde alarmsignalen bij chronische buikpijn?

  gewichtsverlies
  koortsepisoden
  recidiverend bloed bij de feces
  veranderd defecatiepatroon
  onvekrlaarde ijzergebrekanemie
  positieve familieanamnese colorectaal carcinoom
  kinderen: koorst, braken, afbuigen groeicurve, chronsiche diarree -> coeliakie
• Wat is bij kinderen de meest voorkomende vekrlaring voor een opgezette lymfelier?

  bovenste luchtweginfecties.
• Wat is het beleid bij een vergrote lymfeklier?

  Palperen om te kijken of ere en gegeneraliseerde lymfekliervergroting afstaan, grootte, consistentie en gevoeligheid vaak afwachtend beleid 3 tot 4 weken, daarna verder onderzoek.
• Wat is aanleiding tot een maligniteit bij een vergrote lymfeklier?

  Hoe ouder, hoe groter het risico
  supraclaviculaire en solitaire klier
  vaste consistentie, laagcervicale lokalisatie, ontbreken van pijn,, gegenraliseerde jeuk
• Wat is vaak een verklaring voor een ogpezette lymfeklier?

  onschuldige aandoeningen, reacties op infectie of wond
  icidentie is hoger bij vrouwen dan bij mannen.
  
  55% in hals
  25% gegeneraliseerd
• Vertel iets over de pathofysiologie van lymfeklieren.

  Lymfeklieren zijne en filtersysteem voor lymfevaten
  Lymfeklier is opgebouwd uit merg en schors. Verdeeld in de paracortex en cortex
  Onder het collagene kapsel zit de randsinus -> fagocyterende cellen
  Lymfocyten en antigenen van omliggende weefsels of aangrenzende lymfklieren bereiken de sinus via afferente lymfevaten
  Cortex bevat B-cellen Primair en secundair)
  Paracortex bevat T-cellen
  Elke lymfeklier heeft arterie en vene
  medulla bevat T- en B-cellen
  lymfocyten verlaten lymfeklier via het efferente lymfevat