Samenvatting - Class notes - link GROEN

• 1504389600 Werkcollege dyspneu en hoesten

• Wat is dyspneu, en met welke klachten komt de patient?

  Subjectieve sensatie van een abnormale gewaarwording an de ademhaling
  klachten als kortademigheid, benauwdheid of ademnood
  (niet perse gerelateerd aan de saturatie en AH)
• Wat is je DD bij klachten van dyspneu?

  Pulmonaal
  

  • obstructie van de luchtwegen; corpus alienum, epiglottis, struma, bronchitis/BWI, Astma/COPD, maligniteit
  • longparenchym; longoedeem, pneumonie, maligniteit, longfibrose
  • longvasculatuur; embolie, pulmonale hypertensie
  • pleura; pleuritis, pleura-effusie, pleumothorax

  Cardiaal
  

  • acuut myocardinfarct
  • hartritmestoornissen
  • harttamponade
  • hartklepafwijking
  • aortadissectie
  • hartfalen (agv onderliggend ziektebeeld)

  
  Verminderde ademexcursie
  

  • skeletafwijkingen
  • huidafwijkingen
  • zwangerschap
  • distensie abdomen (ileus, ascites, obesitas)

  
  Zenuwstelsel; neuromusculaire aandoeningen, stoornissen in ademhalingscentrum (CVA)
  Zuurstoftransportstoornis; anemie, CO intoxicatie
  Paniek -> hyperventilatie
  Diabetische ketoacidose -> respiratoire compensatie      
• Benoem de ABCDE en welk lichamelijk onderzoek er bij past.

  A = airway -> Ademweg vrij?, CWK niet bedreigd
  B = breathing -> AH + satuartie, trachea in de midline, thoraxexcursies symmetrisch hulpademhalingsspieren, ademgeruis, cyanose?
  C = circulation -> bloeddruk, pols, harttonen, CVD, perifeer oedeem, capillair refill? 
  D = disability -> AVPU-score, EMV, pupilreacties, meningeale prikkeling?
  E = exposure -> temperatuur, cyanose, huidafwijkingen, trombosebeen, glucose?
• Waar staat de SBARR methode voor?

  S = situation
  B = background
  A = assessment
  R = Recommendation
  R = repeat
• Wat zijn alarmsignalen bij dyspneu?

  Koorts/koude rillingen
  Pijn vastzittend aan de ademhaling
  Pijn op de borst
  houdingsafhankelijke dyspneu
  significante gewichtstoename of afname   
  nycturie, perifeer oedeem -> hartfalen
  vermoeidheidsklachten, of algehele malaise
  Hoesten met/zonder sputum of hemoptoe
  Vegatatieve verschijnselen -> infarct
  stridor
  duizeligheid
  hartkloppingen
  medicatie
  trauma
• Welke anamnestische clues kunnen op bepaalde verwekkers van een pneumonie duiden?

  CAP;
  Geografische factoren (bepaalde resistentie)
  Sauna of hotelbezoek, (legionella)
  Contact met dieren (Q koorts / psittacose)
  Viraal beels (influenza)
  Immuundeficientie (pneumocystis jiriveci, mycobacterium tuberculosis, schimmelinfecties)
  TBC gebied
  
  HAP; >48 uur na ziekenhuisopname (gramnegatieven als E.coli of klebsiella, maar ook stafylococcus aureus, steptococcus pneumoniae, Candida)
• Welke symptomen kunnen ontstaan bij een longembolie?

  Dyspneu, pijn op de borst (vastzittend aan de ademhaling), hoesten, hemoptoe
  Tachypneu, tachycardie, hartfalen (gestuwde halsvenen en gedempte auscultatie)
• Welke diagnostiek is er mogelijk bij acute dyspneu?

  Lab; bloedgas, hematologie, chemie
  X-thorax  
  ECG
  Bepalen van de Wells score
• Welke stappen worden gezet bij een verdenking op een longembolie?

  X thorax,
  echo van de benen
  D-dimmer bepaling, mocht deze negatief zijn is een longembolie voldoende uitgesloten,
  zo niet wordt er een CT met contrast gemaakt   
  Op ECG kan verhoogde rechtsbelasting worden gezien
  In het bloedgas een respiratoire alkalose
• Met welke score kan de ernst van een pneumonie worden ingeschat?

  AMBU-65;
  AH > 30/min
  Mentale toestand bij presentatie (delier, desorientatie)
  Bloeddruk systolisch <90mmHg of diastolisch <60mmHg
  Ureum >7 mmol/L
  Leeftijd >65 jaar  
  
  PSI

• 1504476000 Werkcollege collaps

• Wat zijn oorzaken van een collaps, welke komen het meeste voor?

  Onbekend
  Vasovagaal
  Orthostatische hypotensie
  Cardiaal
  Psychogeen
  Medicatie
  (CVA/TIA -> niet volledig bewustzijnsverlies)
• Wat zijn belangrijke risicofactoren op een ritmestoornis?

  Afwijkend ECG; veel PVC's/PAC's, LBTB,
  Familiair voorkomen van plotselinge hartdood
  Leeftijd -> jong -> anamnese
  Voorgeschiedenis myoccardinfarct
• Wat houdt orthostatische hypotensie in en welke oorzaken ken je?

  = bij gaan van zitten naar staan daalt de RR >20mmHg systolisch of >10mmHg diastolisch binnen 3 minuten of systolische daling >30mmHg
  

  • medicatie (ouderen)
  • autonome dysfunctie = pols reguleert niet mee (DM, parkinson)
    
  • volumedepletie (bloeding, diuretica
• Welke medicamenten kunnen voor orthostatische hypertensie geven en hoe kan je dit behandelen?

  Antihypertensiva, antidepressiva, anti-angieuze middelen, anticholinergica, dopamine agonisten, benzo's, opiaten en alcohol
  

  • medicatie aanpassen
  • hoofdeinde bed omhoog
  • toename water en zoutintake
  • hoge elastische kousen
  • oefeningen
  • farmaco (flucodrocortison, midodrine) 
    
• Wat komt vaak voor bij ouderen patienten met regelmatige syncope voor?

  Sinuscarotis hypersensiviteit; centrale afwijking van de baroreflex
• Wat is het verschil tussen een vagale collaps en epilepsie?

  Epilepsie; Ritmische trekkingen, tongbeet, postictaal (>tot rust komen), langdurig bewustzijnsverlies, urineverlies
  
  Vagale collaps; prodromale verschijnselen als misselijk, zweten, soms trekkingen maar korter en vaak niet ritmisch, nadien helder bewustzijn, soms urineverlies
• Wat zijn kenmerken van een delier?

  • bewustzijnsstoornis met verminderd vermogen de aandacht te richten, vast te houden of te verplaatsen
  • verandering in de cognitieve functies of de ontwikkeling van een waarnemingsstoornis, niet tgv dementie
  • stoornis ontwikkelt zich in korte tijd en neigt ertoe in het verloop van de dag te fluctueren
  • de stoornis leidt tot verandering in functioneren
  • er zijn aanwijzingen dat de stoornis veroorzaakt is door de directe fysiologische consequentie van een somatische aandoening?
• Wat maakt je meer kwetsbaar voor een delier en wat zijn uitlokkende factoren?

  Kwetsbaarheid/predisponerende factoren = leeftijd >70jaar, cognitieve stoornissen, visus- en gehoorstoornissen,  Meerdere zint. handicaps, ziekte en dementie, gebruik van alcohol en opiaten
  
  Uitlokkende factoren/precipiterende factoren = Slaaptablet, infectie/koorts, psychofarmaca bv met anticholinerge werking, I.C., OK, polyfarmacie, dehydratie, elektrolytenstoornis, valincidenten
• Welke symptomen kunnen vooraf gaan aan een delier?

  Prodromale syndromen
  

  • slapeloosheid 's nachts, sufheid overdag
  • levendige dromen of nachtmerries
  • illusies en korte, corrigeerbare moment van desoriëntatie
  • moeite met denken
  • rusteloosheid, geïrriteerdheid en angst 
    
• Hoe kan je een delier behandelen?

  Oorzaak behandelen, preventief,
  niet medicamenteus; effectieve communicatie, orienterende hulpmiddelen, bril/gehoorapparaat, stimuleer familieparticipatie, evalueer voeding en stoelgang, evalueer fixatie maatregelen 
  
  Medicamenteus;   1ste keuze haldol 1 mg zn 3dd, vooral 's avonds
  bijwerkingen; parkinsonisme, neuroleptica syndroom, QT verlenging
  in dag en nacht ritme  
  (alternatief = olanzapine)