Samenvatting - Fundamentals of anatomy & physiology

• 1 introduction to anatomy and physiology

• Definieer anatomie

  studie van het interne en externe lichaamsonderdelen
• Serous membrane (serosa)

  thin tissue layer
• definieer fysiologie

  studie naar werking van levende organismen en zijn fuctie (hoe werkt het lichaam)
• 2 functions of body cavities

  1. they protect delicate organs from shocks and impacts
  2. they permit significant changes in the size and shape of internal organs
• Waaruit bestaat terminologie

  prefixes, suffixed, roots and combinatie van
• Viscera

  The internal organs that are enclosed by the body cavities
• Gross anatomy

  Surface - General form + oppervlakkige herkenning
  Regional - Specifieke regio's van het lichaam (bv hoofd, nek enz)
  Systemic - structuur van een orgaan (skelet, spieren, cardiovasculair)
  Clinical - combinatie met specialismen (radiologische, chirurgische, pathologisch)
  Developmental - verandering door tijd (embryologie, adolescent enz)
• Visceral serosa

  the portion of a serous membrane that covers a visceral organ
• Microscopische anatomie

  alleen zichtbaar bij vergroting
  
  Cytologie - interne structuren individuele cel
  Histologie - groep gespecialiseerde cellen , die gezamenlijk een functie hebben
• Parietal serosa

  the opposing layer that lines the inner surface of the body wall or chamber
• Fysiologie

  Cell fys. - functie van een cel <- chemisch proces in cel en tussen cellen
  Organ fys. - functie van orgaan (hartfunctie)
  Systemic f. - orgaan systemen - bv cardiovasculair systeem enz.
  Pathological f. - effect van ziekten op orgaan functie 
  
  in de praktijk combinatie van anatomisch, fsiologisch, chemisch ter evaluatie patient
• Visceral + parietal pericardium
• Sign and symptoms

  signs - objective ziekte indicator (koorts)
  Symptoms - subjective ziekte indicator (vermoeidheid)
• 6 niveau's van organisatie molecuul naar compleet

  - chemisch niveau - atomen. Deze vormen gecombineerd = moleculen in compl vormen welke de functie bepalen
  -Cel niveau - kleinste levende eenheid in ons lichaam. Moleculen kunnen samen organelles vormen <- welke een specifieke functie in een cel hebben. bv. energie produceren organelle zorgt voor de energie nodig om een hartspiercel te laten contraheren
  - Weefsel niveau - groep cellen die samenwerken voor een specifieke functie
  -Orgaan niveau - Organen bestaan uit 2 of meer weefsels die samen werking.
  -orgaan systeem niveau - een groep organen welke samenwerken en gezamenlijk een bepaalde functie hebben  . bv.  hartsm bloed en grote vaten zorgen voor cadiovasculaire systeem
  -organisme niveau - individuele mens.
• Homeostasis (homeo = unchanging + statis = standing)

  instaat zijn van het menselijk lichaam om aanpassing in het fysiologisch systeem toe te passen om homeastase te behouden
• Homeostase regulering

  - autoregulatie - het proces waarbij een cel, weefsel, orgaan of orgaansysteem zich aanpast als gevolg op omringende (milieu) verandering. Bv. vermindering van hoeveelheid zuurstof <-- zuurstof neemt af -> chemisch stofje komt vrij om bloedvaten te verwijden -> verwijding zorgt voor hogere doorstroming bloed door de vaten -> meer zuurstof  naar de gewenste regio
  - Extrinsieke regulatie - proces tgv zenuwstelsel of endocrine system. Deze organen detecteren een verandering en sturen een signaal (zenuwst. elecktrisch signaal, endocrien chemisch signaal) om de activiteiten van een anders systeem(en) te controleren of aan te passen. bv. bij sporten het zenuwst. geeft signalen dat hartslag omhoog moet. Tevens zorgt zenuwst. ervoor dat er minder bloedtoevoer komt naar minder actieve organen bv degestive tract. waardoor zuustof beschikbaar is waar deze het meeste nodig is.
  
  HOM. REG  is altijd aan het werk om de interne omgeving binnen de limieten te houden
• Verschil functie elektrisch signaal en chemisch signaal

  Zenuwstelsel - elektrisch, direct, kort-termijn en erg specifiek bv bij branden vingers
  Endocrien - chemisch signaal, Hormonen in bloedsomloop, niet altijd direct effect, effect kan dagen tot weken aanhouden. bv langer termijn samenstelling en volume van bloed
• Drie onderdelen van homeostatic regulatie mechanisme

  1. Receptor - een sensor die sensitief is voor bepaalde stimulans dan wel verandering in het interne milieu
  2. Control-center - ontvangt en verwerkt informatie aangeleverd door de receptor. En verstuurd opdrachten .
  3 . Effector - cel of orgaan dat reageert op de opdrachten vanuit het control-center en wiens activiteit de waargenomen stimulans ( opgevangen door receptor) versterkt dan wel tegenwerkt
• noem de verschillende orgaansystemen

  integumentary
  Skeletal
  Nervous
  Endocrien
  Cadriovasculair
  Lympfatisch
  Ademhalingstelsel
  Degestive
  Urinary
  Voortplaning man
  Voortplaning vrouw
• integumentary

  MA: skin, hair, sweat glands, nail   F; bescherming tegen mogelijke gevaren, temperatuur regeling, sensorische informatie
• Skeletal

  MA: Botten, Kraakbeen, bijbehorende ligamenten, beenmerg  F: stevigheid en bescherming, calcium en mineralen opslag, vorming bloedcellen
• Muscular

  MA: skeletspieren en bijbehorende pezen
  F; beweging, bescherming, warmte vorming voor lichaamstemperatuur
• zenuwstelsel

  MA; brain, spinalcord, perpheral nerves, sense organs
  F; Direct respons bij stimuli, coordineren en of meehelpen bij activiteiten andere orgaan systemen, voorziet in en interpreteert sensorische informatie of external conditions
• Endocrine

  MA: Hypofyse, schildklier, alvleesklier, bijnieren, gonade en overige endocriene weefsel in andere systemen
  F; Stuurt lange termijn veranderingen aan in andere oraan systemen, veranders metabolische activiteit en energie van het lichaam, beheert vele structurele en functionele veranderingen tijden ontwikkeling (prematuur tot adelocent enz)
• Cardiovasculair

  MA: Hart, Blood en bloedvaten
  F; transport bloedcellen water en opgeloste stoffen zoals nitrients, waste product, oxygen, carbon dioxide,  Transporteert warmte en assisteert bij regulatie lichaams temperatuur
• Lymfatisch

  MA; milt, thymus, lymf. vaten, lumf.klieren, amandelen
  f; bescherming tegen infectie en ziekte, breng lichaamstsappen terug de bloedstroom in
• Ademhalingst.

  MA. Neusgaten, sinussen, larynx, trachea, bronchi, lungen, alveoli
  f; transport lucht naar alveoli, levert zuurstof aan bloedstroom , extraheren carbon dioxide (koolstof dioxide), produceren geluid voor communicatie
• Digestivest.

  MA. Tanden, tong, keelholte, slokdarm, maag, dunnedarm, dikke darm, lever, galblaas, alvleesklier
  
  f, Verwerken en opnemen voedsel, opnemen en opslaan water, absorberen nutriens (voedingstoffen), opslaan energie reserve
• Urinaryst.

  MA  nieren, urineleiders, blaas, urinebuis
  f. excretie afvalstoffen uit bloed, controle water balans door regulatie urine, regulatie ionen concentraties en PH
• Mannelijk geslachts

  MA . zaadballen, bijballen, ductus deferentia, zaadblaasjes, prostaat, penis, scrotum
  f;. produceren sperma en hormonen, sexual intercourse
• vrouwelijk geslachts,

  MA. eistokken, eileiders, baarmoeder, bagine, schaamlippen, clitoris, borstklieren
  f; produceren vrouwelijke sex cellen (oocytes/eicel)., ondersteunen ontwikkeling embryo, lactose productie, sexaul intercourse
• Negatieve feedback homeostase

  een soort van tegen aanval. Vb.
  
  Thermoregulatie: homeostatisch control center zit in de hypothalamus met sensoren op de huid en in de hypoth.  Bij een verhoogde temp. 37.2  twee effectoren worden geïnitieerd. Spieren rond om de bloedvaten verzorgen bloed naar de huid en zweetklieren. Spier ontspannen waardoor bloedvaten verwijden, toenemende bleodstroom door de vaten onderhuid. Zweetklieren verhogen production. The huid werkt dan als een radiator en geeft zijn warmte aan de omgeving. Als temp weer normaal is dan de thermoregulatie neemt af, bloedstroom naar de huid en zweetproductie nemen af tot voorgaande niveau.
• Negatieve feedback <- termijn en range

  Nagatieve feedbak is het primaire systeem van homeostase. Geeft langertermijn controle en maakt gebruik van een range ipv gefixeerde waarde.  bv bij temp. 36.7 t// 37 <- voorbeeld want deze waarden is bij iedereen verschillend.  95% van de populatie val hier onder.
• Positieve feedback homeostase

  een stimulans die het proces versterkt en overdrijft ipv het tegenwerken zoals bij negatief. een extreme response.
  
  In het lichaam gebeurd dit bij (potentieel) gevaarlijke momenten waarbij het proces snel moet plaatsvinden om hemeostase te herstellen.
  
  Bv. bij een snee, bloedverlies, door blood clotting . Dus het lichaam zorgt er voor dat er bloedverlies is! en door chemische reactie uit de vaat want ontstaat de clotting
• Homeastase onderinvloed van gevaren

  infecties, trauma/injury/ genetische afwijking
• State of equilibrium

  Evenwicht  <- bv evenwicht tussen warmte verlies en warmte productie,
  
  in de praktijk  bij fitale funties die binnen een bepaalde range opteren is dit een dynamic quilibrium. Het fysiologisch systeem is continue aan het addepteren  
  
  nb. elke aanpassing in het ene systeem kan een gevolg hebben op een andere systeem direct of indirect.
• Lees Table 1-1 blz 39 + figuuren blz 41 - 46
• Relatie quadranten + organen

  BLAUW   RUQ (r upper quad.  | LUQ
                  RLQ (lower) |LLQ
  Rood   R. hypogondriac reg | epigastric reg | L hypogondriac reg 
              R. lumbar reg | Umbilical (navel) reg | L lumbar reg  
              R. Inguinal (lies) reg | Hypogastric reg | L Inguinal reg
• Posterior anterior

  post. achterzijde
  ant. voorzijde
• Thoraxholte + abdominaal holte

  TH     \=Pleura holte (zitten longen)
                Pericardial holte (hart) 
  
  ABH  =\ peritoneal cavity
                 abdominal cavity
                 pelvic cavity