Samenvatting - Geschiedenis geven

• 1 tijd van jagers en boeren tot 3000 v Chr

• tijdlijn

  14 000 tot 10 000 v Chr ijstijd

  10 000 tot 3 000  v Chr prehistorie

  3 000 tot 1 oudheid

   

• In een geschiedenisles kun je de volgende onderdelen onderscheiden: 8 x

  1. algemene gegevens
  2. beginsituatie
  3. doelstellingen
  4. praktische voorbereiding ( materiaal, bronnen, literatuur)
  5. aanbieding (didactische aanpak, leerling activiteiten)
  6. achtergrondinformatie (leerinhouden)
  7. evaluatie
  8. conclusie

• Homo erectus

  onderscheidt zich door een grotere herseninhoud 1100 cc

• Er zijn binnen het ges. onderwijs 4 soorten doelstellingen. Welke

  1. cognitieve doelstelling
  2. doelstelling op vaardigheidsniveau
  3. product- en procesdoel
  4. persoonlijke doelstellingen

• ardipithecus ramidus

  4.4 miljoen jaar oud fossiel

• cognitieve doelstelling

  Wat moeten de kinderen naar aanleiding van de les kennen. bv. de kinderen kunnen de volgende onderdelen van een kasteel benoemen.

• oudste sporen bewoning Nederland uit het mesolithicum (middensteentijd)

  250.000 jaar oud

• doelstellingen op vaardigheidsniveau

  wat moeten de kinderen naar aanleiding van de les kunnen. bv. hanteren van de tijdbalk. Of ons staatsbestel vergelijken met dat van de 17 e eeuw.

• homo erectus en Neanderthaler voorzag onderhoud door jagen en verzamelen.

• product- procesdoel

  productdoel ziin de cognitieve en vaardigheidsdoelen.
  Procesdoel is een doel op langere termijn. Bv. het ontwikkelen van historisch tijdsbesef of kinderen zien verandering in de geschiedenis. Een procesdoel kan ook samenwerken zijn.

• Neanderthaler

  oudste bewoner van Nederland

• persoonlijke doelstellingen

  Een persoonlijk doel voor jou als leerkracht. Bv. een verhaal boeiend vertellen.

• 35 000 jaar geleden

  menstype homo sapiens sapiens in europa

• Beschrijf de tijdlijn van de ijstijd tot de oudheid (3x)

  14 000 tot 10 000 v Chr ijstijd
  10 000 tot 3 000  v Chr prehistorie
  3 000 v Chr tot 1 oudheid

• 10 000 jaar geleden

  de mensen van jagen en verzamelen over op landbouw

• Wat is de Homo erectus

  voorouder van de moderne mens. Hij had een beduidend grotere herseninhoud dan andere fossielen.

• Het grootste deel van de geschiedenis deden mensen aan jagen en verzamelen.

  Ze deden dit in kleine groepen.

• Wat weet je van ardipithecus ramidus

  4.4 miljoen jaar oud fossiel

• de eerste jagers hebben geleefd in:

   tropisch en subtropisch klimaat (Ethiopië tot zuid Afrika)

• bevolkingsdichtheid was laag

  totaal aantal mensen: 4 miljoen (10 000 jaar geleden)

• groepen mensen waren klein

  leefden van noten, zaden en planten, aas en kleine zoogdieren

• Wie waren waarschijnlijk de oudste bewoners van Nederland? En waar zijn sporen van bewoning gevonden?

  De Neanderthaler. Bij groeven in Maastricht en Rhenen

• de jagers en verzamelaars zijn verdreven naar marginale gebieden (begrensd)

  Inuit (Eskimo's) leefden in een milder klimaat ten zuiden van de poolcirkel

  Aboriginals leefden in de vruchtbare kuststreken van het oosten  ipv het woestijnachtige midden en noorden van Australíë

• Wanneer kwam het volledig moderne menstype naar Europa en hoe heet hij?

  35.000 jaar geleden. De homo sapiens

• onderzoek resultaten over het leven in de prehistorie jager - verzamelaar

  Stelden een voedzaam menu samen uit een gering deel van het totale aanbod

  Zij besteedden een klein deel van de dag aan het zoeken van voedsel en andere arbeid

  Er was veel tijd voor ontspanning en ceremoniële bezigheden

  Weinig bezittingen

  Jachtwerktuig en huisraad werden gemaakt van materiaal dat ter plekke was

  het levenspatroon paste zich aan, aan de seizoenen

  Ze leefden het grootste deel van het jaar in groepen van 10 tot 50 mensen

   

• Seizoenen

  ze kenden de omgeving, wisten wat eetbaar was.

  Het levensritme word aan de seizoenen aangepast en

  de seizoenen bepalen wanneer ze naar een nieuwe locatie gaan

• Hoe voorzagen de homo erectus en de neanderthalers en de eerste homo sapiens zich in hun onderhoud?

  Een combinatie van jagen en verzamelen.

• De rendierjagers 12 000 jaar geleden

  aan het einde van de laatste ijstijd was west Europa toendra gebied.

  In dit gebied leefden tot 10 000 jaar geleden mammoeten

  verder ook grote dieren zoals bizons, rendieren, paarden

• Wanneer ging de mens over op de landbouw?

  Ongeveer 10.000 jaar geleden in het nabije oosten.

• De rendierjagers jaagden op

  rendieren, bizons en mammoeten

• Noem zes bevolkingsgroepen die zich nu nog voorzien in hun bestaan met jagen en verzamelen.

  1. San (Bosjesmannen) ZW Afrika
  2. Pygmeeën. Centraal Afrika
  3. Hadza. Oost Afrika
  4. Aboriginals. Australië
  5. Inuit. poolstreken
  6. Indianen. Z. Amerika

• De rendierjagers kwamen vanuit het zuiden en misschien het oosten

• De jagers en verzamelaars uit onze zijn verdreven naar marginale gebieden (begrensd) Geef daar twee voorbeelden van.

  Inuit (Eskimo's) leefden in een milder klimaat ten zuiden van de poolcirkel. Nu leven zij in een veel kouder klimaat.
  Aboriginals leefden in de vruchtbare kuststreken van het oosten  ipv het woestijnachtige midden en noorden van Australië.
  Dit maakt het voor hen veel lastiger om zich te voorzien in voedsel.

• In Nederland zijn in het oosten en noorden sporen van hen gevonden

• Vroeger ging met er van uit dat jager verzamelers een strijd tegen de hongersdood leverden. Onderzoek heeft uitgewezen dat dit niet zo was.
  Vertel: 9 x

  1. voedzaam menu uit gering aanbod
  2. klein deel van de dag werd besteed aan zoeken voedsel en ander arbeid
  3. Was tijd voor ontspanning en ceremonies
  4. weinig bezittingen, dus weinig ballast. Alles moest gedragen worden.
  5. jachtwerktuigen en huisraad werd gemaakt van wat voor handen was.
  6. levenspatroon paste zich aan de seizoenen aan.
  7. leefden in groepen van 10 tot 50 mensen. zochten elkaar op voor groet ceremonies.
  8. voedsel was geen eigendom, maar van iedereen.
  9. er werden geen voorraden aangelegd. Dit zou de bewegingsvrijheid beperken. Er was altijd voedsel te vinden.

• Vuursteen, rendiergewei, been en ivoor waren grondstoffen voor wapens en gebruiksvoorwerpen

• Welke invloed hadden de seizoenen op het leven van de jager-verzamelaars?

  ze kenden de omgeving, wisten wat eetbaar was.
  Het levensritme word aan de seizoenen aangepast en
  de seizoenen bepalen wanneer ze naar een nieuwe locatie gaan

• dieren verdwenen door klimaatsverandering en jacht.

  (Mammoeten)

  Kuddes werden over de rand van een rots of in een moeras gedreven hierdoor werden er meer dieren gedood dan nodig.

• Wanneer kwamen de rendierjagers naar ons land?

  12 000 jaar geleden, aan het einde van de laatste ijstijd was west Europa toendra gebied.
  In dit gebied leefden mammoeten, bizons, rendieren, paarden.
  Sporen van rendierjagers zijn in het oosten en noorden van ons land gevonden. ( rendiergewei, been en ivoor.)
• tot 1700 voor christus

  steentijd
• wat maakte het noodzakelijk dat de rendierjagers regelmatig moesten verhuizen?

  Met het wisselen van de seizoenen trokken de dieren weg. Ook andere bronnen (hout, kruiden, vuursteen, vissen ed.) raakten uitgeput. Zij gingen het voedsel achterna. 
• 14000 - 8500 v christus

  rendierjagers
• Het vervoer van de huisraad vormde een probleem. Vertel

  De spullen waren groot en zwaar. Wiel en lastdieren bestonden nog niet. Er zijn sporen van het gebruik van slee als vervoersmiddel gevonden.
• 8500-5000 v. chistus

  bosjagers
• Wat is de Neolithische revolutie?

  De geleidelijke overgang van nomadisch bestaan naar agrarische samenleving.
  Mede onder invloed van de klimaatsverandering.
  In het huidige Iran ontstond eerste landbouwsamenleving.
• 2500 v christus

  hunebedbouwers
• Noem een aantal gevolgen van de overgang naar een agrarische samenleving.

  • Permanente huizen.
  • Boeren moesten bij hun bezittingen blijven.
  • De groepen werden groter.
  • De hiërarchie veranderde. Andere taken, ander soort leider.
  • Kregen meer bezit 
• 1700 v christus

  gebruik brons
• Waar en wanneer verschenen in Nederland de eerste landbouwers?

  5300 v Chr. ( ongeveer 7000 jr. geleden) kwamen vooral uit Hongarije naar Zuid Limburg. Zij worden de band-keramiekers genoemd.
• 800 voor christus

  ijzer