Lees hier de samenvatting en de meest belangrijke oefenvragen van Handboek geestelijke verzorging in zorginstellingen | 9789043510257 | J.J.A. Doolaard (eindred.).

• 5 Domein, identiteit en passie van de geestelijke verzorging

• 5.1 Doel: inventarisatie van het onvervreemdbaar eigene

• Welke twee hoofdstromen zijn er om identiteit te bepalen?

  1. De ideaal-typische methode, die ervan uitgaat dat er  een soort generaal begrip is van het idee geestelijke verzorging, waarvan elke beroepsuitoefenende GV één of meer verschijningsvormen vertegenwoordigt en de daarbij behorende beroepsaspecten in praktijk brengt.

  2. De andere hoofdstroom gaat na wat al die verschillende GV's zoal doen, en concludeert dan dat de identiteit van de GV zoiets is als de grootste gemene deler of een al dan niet gewogen gemiddelde van wat al die verschillende GV's met elkaar doen.

• 5.2.2 Historische ontwikkeling

• Wat heeft de historische ontwikkeling van de GV te maken met onzekerheid van GV's aangaande de identiteit van hun eigen professie?

  Vroeger kwamen dominees, pastores en humanistische raadsheren de zorginstellingen binnen om te doen wat ze van huis uit gewend waren: het bieden van geestelijke ondersteuning op grond van gedeeld geloof of levensbeschouwing. De pastoor bezocht de katholieken, de dominee de protestanten.

  Veel sporen van deze situatie zijn nog terug te vinden in de beeldvorming bij een deel van zowel cliënten als werkers in zorginstellingen. GV's hebben voor velen nog een typisch kerkelijk, gelovig of levensbeschouwelijk imago. Bij sommigen is de GV vanuit dat perspectief welkom, anderen hebben er niets mee en weer anderen staan er negatief tegenover.

• 5.2.3 Naamgeving: 'geestelijk' en 'verzorger'

• Wat bedoelt Veltkamp als hij zegt dat de naamgeving van het beroep een ambivalente bijdrage levert aan de identiteit van de professie?

  Aan de ene kant is de term GV een ingeburgerd begrip, aan de andere kant is de term voor het grote publiek nog steeds weinig bekend. De term 'geestelijk' levert allerlei associaties op, zoals die met een kerkelijk ambtsdrager en die met de geestelijke gezondheidszorg. Ook de deelterm 'verzorger' kan voor misverstanden zorgen. Het kan de indruk wekken dat de verzorger de actieve partij is, en de verzorgde een willoos object. Bovendien behoren in het Nederlands taalgebied beroepsaanduidingen met 'verzorger' tot de laagste regionen van de hiërarchie. 

• 5.3.1 Zingeving als kern

• Wat is de definitie van geestelijke verzorging volgens de VGVZ?

  Geestelijke verzorging is de professionele en ambtshalve begeleiding en hulpverlening aan mensen bij zingeving van hun bestaan, vanuit en op basis van geloofs- en levensovertuiging, en de professionele advisering inzake ethische en/of levensbeschouwelijke aspecten in zorgverlening en beleidsvorming.

• Waarom werd voor de term zingeving gekozen in de definitie van GV door de VGVZ?

  Onder meer vanwege het procesmatige karakter. Zingeving is een continu proces waar elk mens zich mee bezig houdt. 

• 5.3.2 Het geestelijk domein als dimensie van het geheel

• ZIngeving is dus voor de GV Core-Business. Blijft het daartoe beperkt?

  Nee. Met zingeving kun je het formele object van de GV aanduiden, binnen haar domein dat aangeduid kan worden als het geestelijke, ofwel die dimensie van de menselijke existentie die met 'geest' wordt aangeduid.

• Welke belangrijke rol speelt de GV t.a.v. integrale zorg, zorg voor de 'hele mens'?

  GV's moeten zodanig geïntegreerd zijn binnen het geheel van de zorg dat zij vanuit hun professionele en ambtshalve deskundigheid en hoedanigheid een consequente visie op eenheid en heelheid van de mens op alle niveaus van de organisatie kunnen bepleiten en representeren.

• In welke zin is het domein van de GV zowel deelsegment als de dimensie van het geheel?

  Deelsegment in die zin dat de GV zingevingsdeskundige is, de GV is thuis in het geestelijk functioneren van mensen. Tegelijk is het domein van het geestelijke ook de dimensie van het geheel, het integrale, dat de verschillende deelsegmenten transcendeert, en de integriteit borgt van de mens die zich aan de zorg toevertrouwt c.q. zich daaraan uit moet leveren. GV is dus per definitie bemoeizorg. Ze bemoeit zich ook - omwille van de heelheid van de mens - met de eenheid in het geheel van de zorg.

• 5.3.3 Ambtshalve kwaliteit en vrijplaatsfunctie

• Wat is volgens Veltkamp de kernbetekenis van het ambtshalve criterium?

  GV's moeten een consequente visie op eenheid en heelheid van de mens kunnen bepleiten en representeren, op alle niveaus in de zorgorganisatie. Bepleiten doe je met argumenten, representeren door te zijn wie je bent. Voor dat laatste is het van belang dat zichtbaar wordt dat de GV in zijn of haar functie ook een bredere levensbeschouwelijke stroming representeert. Dat is de kernbetekenis van het ambtshalve criterium.

• Hoe verstaat Veltkamp het begrip vrijplaats?

  GV in de instelling is een plek waar niet de belangen van bepaalde sectoren of segmenten uit de zorg de dienst uitmaken, maar waar het perspectief op heling en heelheid van de mens met kracht open wordt gehouden, en zonodig open wordt gebroken.