Samenvatting - Inleiding recht

• 1 Recht en rechtsbronnen

• Wat is recht
  

  Recht is een instrument om een samenleving te ordenen
  
• Wat is een andere belangrijke functie van recht.
  
  

  Het bieden van rechtszekerheid
  
• Uit welke regels bestaat het recht
  

  a: welke rechten een persoon jegens anderen heeft
  b: welke verplichtingen op hem rusten
  c: welke bevoegdheden de persoon worden verleend
  
• Welke twee groepen regels zijn er?
  

  Materieel recht: inhoudelijke regels die aangeven wat men in het onderling verkeer wel en niet mag doen.
  Formeel recht: ten dienste van het procesrecht, regels die voor processen gelden.
  
• Uit welke regels die in grote lijnen in te delen zijn in drie categorieën bestaat recht

  Regels die aangeven welke rechten iemand tov anderen heeft
  Regels die aangeven welke verplichtingen op een persoon rusten
  Regels die bevoegdheden verlenen
• Noem enkele wetten in materiële zin.
  

  Wetten (in formele zin) alleen door parlement en regering
  Algemene maatregel van bestuur ook wel reglement genoemd
  Ministeriële regeling
  Provinciale verordening
  Gemeentelijke verordening
  SER-verordening
  Schap-verordening
  
• Vier rechtsbronnen

  DE gewoonte
  De jurisprudentie
  Het verdrag
  De wet
• Welke internationale voorschriften zijn er:
  

  Internationaal recht (gaat voor op nationale wetten)
  Transformatie wet (nationale wet wordt getransformeerd naar regels in verdrag. De transformatie wet is voortaan de bron.
  Supranationaal recht: na aansluiting bij supranationale instanties gelden de wetten van de supranationale instantie boven nationale wetten.
  Europese unie: EG verdrag betreffende de werking van de Europese Unie
  EG Verordeningen: zijn van kracht in alle lidstaten. Burgers kunnen bij hun nationale rechters beroep doen op EG-verordeningen.
  EG-richtlijnen: voor lidstaten bindende aanwijzingen, die zij zorgvuldig moeten naleven.
  Beschikkingen: Door de EG genomen beslissingen in concrete gevallen
  
• Verschil geschreven en ongeschreven recht

  Geschreven: door daartoe bevoegde instanties uitgevaardigd zijn
  Ongeschreven: er geen autoriteit bij betrokken die de rechtsregels uitvaardigde
• Wanneer is een bepaling uit verdragen self-executing? Waar wordt dit besluit genomen?
  

  Een bepaling uit een verdrag die direct effectief kan zijn (art. 93 GW). Gerechten bepalen voornamelijk of de bepaling al direct effectief kan zijn of dat de wetgever het voorschrift nog pasklaar moet maken voor nationale wetgeving.
  
• Wanneer is er sprake van jurisprudentie?
  

  Indien een rechter de wet moet aanvullen om tot een behoorlijke uitspraak te komen in een aan hem voorgelegde zaak, en de wet niet geheel toepasbaar is op voorgelegde zaak.
  
• Hoe weten andere rechters van bestaande jurisprudentie?
  

  De rechterlijke uitspraak wordt gepubliceerd in een weekblad dat alle belangrijke rechterlijke uitspraken bevat, NJ
  
• Hoe heten uitspraken van de Hoge raad
  

  Arresten
  
• Hoe ontstaat constante jurisprudentie?
  

  Alle rechters in Nederland oordelen zo veel mogelijk conform de uitspraken van de hoge raad.
  
• Wat is een voorbeeld van ongeschreven recht
  

  Gewoonterecht.
• Wanneer past een rechter redelijkheid en billijkheid toe?
  
  

  Als deze regel of wet hoogste onbillijk of onredelijk zou werken.
  
• Wanneer is een rechtsregel dwingend en wanneer aavullend?
  

  Dwingend: een ieder moet zich aan de regel onderwerpen en mag deze niet met een overeenkomst ontwijken.
  Aanvullend: rechtsregel geldt alleen als er niet door een particuliere regeling vanaf geweken wordt. Als er door een privéregeling van afgeweken geldt het wettelijke voorschrift niet. Komt alleen voor in het privaatrecht.
  
• Wat is het verschil tussen privaatrecht en publiekrecht
  

  Privaatrecht regelt de rechtsbetrekkingen tussen burgers onderling (vermogensrecht)
  Publiekrecht regelt de rechtsbetrekkingen tussen overheid en burgers (strafrecht, belastingrecht en bestuursrecht)