Samenvatting - Inleiding recht

• 1 Recht en rechtsbronnen

• Wat is recht
  

  Recht is een instrument om een samenleving te ordenen
  
• Wat is een andere belangrijke functie van recht.
  
  

  Het bieden van rechtszekerheid
  
• Uit welke regels bestaat het recht
  

  a: welke rechten een persoon jegens anderen heeft
  b: welke verplichtingen op hem rusten
  c: welke bevoegdheden de persoon worden verleend
  
• Welke twee groepen regels zijn er?
  

  Materieel recht: inhoudelijke regels die aangeven wat men in het onderling verkeer wel en niet mag doen.
  Formeel recht: ten dienste van het procesrecht, regels die voor processen gelden.
  
• Noem enkele wetten in materiële zin.
  

  Wetten (in formele zin) alleen door parlement en regering
  Algemene maatregel van bestuur ook wel reglement genoemd
  Ministeriële regeling
  Provinciale verordening
  Gemeentelijke verordening
  SER-verordening
  Schap-verordening
  
• Welke internationale voorschriften zijn er:
  

  Internationaal recht (gaat voor op nationale wetten)
  Transformatie wet (nationale wet wordt getransformeerd naar regels in verdrag. De transformatie wet is voortaan de bron.
  Supranationaal recht: na aansluiting bij supranationale instanties gelden de wetten van de supranationale instantie boven nationale wetten.
  Europese unie: EG verdrag betreffende de werking van de Europese Unie
  EG Verordeningen: zijn van kracht in alle lidstaten. Burgers kunnen bij hun nationale rechters beroep doen op EG-verordeningen.
  EG-richtlijnen: voor lidstaten bindende aanwijzingen, die zij zorgvuldig moeten naleven.
  Beschikkingen: Door de EG genomen beslissingen in concrete gevallen
  
• Wanneer is een bepaling uit verdragen self-executing? Waar wordt dit besluit genomen?
  

  Een bepaling uit een verdrag die direct effectief kan zijn (art. 93 GW). Gerechten bepalen voornamelijk of de bepaling al direct effectief kan zijn of dat de wetgever het voorschrift nog pasklaar moet maken voor nationale wetgeving.
  
• Wanneer is er sprake van jurisprudentie?
  

  Indien een rechter de wet moet aanvullen om tot een behoorlijke uitspraak te komen in een aan hem voorgelegde zaak, en de wet niet geheel toepasbaar is op voorgelegde zaak.
  
• Hoe weten andere rechters van bestaande jurisprudentie?
  

  De rechterlijke uitspraak wordt gepubliceerd in een weekblad dat alle belangrijke rechterlijke uitspraken bevat, NJ
  
• Hoe heten uitspraken van de Hoge raad
  

  Arresten
  
• Hoe ontstaat constante jurisprudentie?
  

  Alle rechters in Nederland oordelen zo veel mogelijk conform de uitspraken van de hoge raad.
  
• Wat is een voorbeeld van ongeschreven recht
  

  Gewoonterecht.
• Wanneer past een rechter redelijkheid en billijkheid toe?
  
  

  Als deze regel of wet hoogste onbillijk of onredelijk zou werken.
  
• Wanneer is een rechtsregel dwingend en wanneer aavullend?
  

  Dwingend: een ieder moet zich aan de regel onderwerpen en mag deze niet met een overeenkomst ontwijken.
  Aanvullend: rechtsregel geldt alleen als er niet door een particuliere regeling vanaf geweken wordt. Als er door een privéregeling van afgeweken geldt het wettelijke voorschrift niet. Komt alleen voor in het privaatrecht.
  
• Wat is het verschil tussen privaatrecht en publiekrecht
  

  Privaatrecht regelt de rechtsbetrekkingen tussen burgers onderling (vermogensrecht)
  Publiekrecht regelt de rechtsbetrekkingen tussen overheid en burgers (strafrecht, belastingrecht en bestuursrecht)
  

• 2.1 Wetboek (definitie)

• Wat is de definitie van een wetboek
  

  Een wetboek is een belangrijk afgerond gedeelte van het recht, systematisch geordend opgenomen.
  
• Welk wetboeken zijn er?
  

  Burgerlijk Wetboek
  Wetboek van Koophandel
  wetboek van Burgerlijke Rechtsverordening
  
• Wat is een schakelbepaling?
  

  Indien in een wet naast de zaken die in de wet geregeld moeten worden er ook afwijkende bepalingen staan om een andere vorm of goed te regelen (bijv NV en BV worden in een zelfde artikel geregeld, is niet zo)
  
• Wat zijn de voor- en nadelen van een schakelbepaling?
  

  Voordelen: de wetgever kan door de algemene verwijzing met minder wetsartikelen volstaan.
  Nadelen:
  a Degene die de wet raadpleegt moet op meerdere plaatsen in een wetboek zoeken
  b De kans bestaat dat een schakelbepaling over het hoofd wordt gezien
  c Toepasbaarheid op individuele gevallen
  d Schakelbepalingen staan meestal aan het slot van een wetboek titel of -afdeling.
  
• Wat behandeld BW boek 1
  

  Boek 1 geeft alle regels omtrent mensen, zoals hun identiteit, huwelijk, scheiding, huwelijksvermogensrecht, ouderlijke macht, minderjarigheid, voogdij, curatele en onderbewindstelling van goederen.
  
• Wat behandeld BW boek 2
  

  Rechtspersonenrecht: de regels welke gelden voor Privaatrechtelijke instellingen die zelfstandig aan het rechtsverkeer kunnen deelnemen.
  
• Wat behandeld BW boek 3
  

  Geeft algemene regels over het vermogensrecht.
  
• BW 4
  

  Erfrecht
• BW 5
  

  Zakelijke rechten: rechten op alle voor menselijke beheersing vatbare stoffelijke objecten (zaken)
  
• BW 6
  

  Verbintenissenrecht: het algemene gedeelte
  
• Welke verbintenissen worden in Boek 6 behandeld?
  

  Schadevergoedingsplicht ingeval iemand een onrechtmatige daad heeft gepleegd
  Contractenrecht: de regels die in beginsel voor alle overeenkomsten gelden  (koop, verkoop, huur , verhuur en arbeidsovereenkomst)
  
• Boeken 7 en 7a
  

  Bijzondere overeenkomsten: bijzondere overeenkomsten die in speciale bepalingen worden geregeld.
  
• Boek 8
  

  Verkeersmiddelen en vervoer
  
• Uit welke twee boeken bestaat het Wetboek van Koophandel
  

  Eerste boek: Van den Koophandel in het algemeen
  Tweede boek: Van de regten en verpligtingen uit scheepvaart voortspruitende
  
• Wat wordt in het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering geregeld?
  

  Hierin worden de regels voor het proces tussen twee burgers over een burgerlijk geschil opgesomd (bijv. een onbetaalde koopsom).
  
• Welke 4 boeken heeft het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering, en wat wordt erin behandeld?
  
  

  Eerste boek: De wijze van procederen voor rechtbanken, de hoven en de Hoge Raad
  Tweede boek: de gerechtelijke tenuitvoerlegging van vonnissen, beschikkingen en authentieke akten.
  Derde boek: rechtspleging van onderscheiden aard
  Vierde boek: arbitrage
• Wat zijn natuurlijke personen?
  

  Mensen
• Wat zijn rechtspersonen?
  

  NV's, BV's, de staat, gemeenten, provincie, waterschappen, kon. bieb, stichtingen, verenigingen, DNB.
  
• Wat is een rechtsfeit?
  

  Een feit dat rechtens van betekenis is, bijv. aanbod en acceptatie, onrechtmatige daad, opzegging, geboorte, overlijden, overstroming en tijdsverloop.
  
• Wat is een rechtshandeling?
  

  Handelingen verricht door rechtssubjecten waardoor zij bewust aan het rechtsverkeer meedoen, zoals geld lenen, woning kopen, testament laten opmaken of een rekening betalen.
  
• Wat is het verschil tussen een rechtshandeling en een rechtsfeit?
  

  Met een rechtshandeling beoogt een persoon rechtsgevolgen, met een rechtsfeit niet, hoewel daar wel rechtsgevolgen door ontstaan.
  
• Wie zijn handelingsonbevoegd verklaard?
  

  Personen die voordeel kunnen halen uit hun functie bij het aangaan van een rechtshandeling, bijv. een deurwaarder mag geen zaken kopen waarop hij zelf beslag heeft gelegd.
  
• Wie zijn handelingsonbekwaam verklaard?
  

  Minderjarigen (die nog niet gehuwd zijn) en mensen die onder curatele zijn gesteld.
  
• Wie zijn de rechtshandelingen bekwamen voor deze groepen?
  

  Bij ongehuwde minderjarigen de ouders of, indien deze niet meer in leven zijn of uit de ouderlijke macht gezet, de voogd, bij onder curatele gestelde meerderjarigen de curator.
  
• Wie kan de rechtsonbekwaamheid bij minderjarigen opheffen, en hoe heet dat?
  

  De kantonrechter kan de minderjarige handlichting verlenen.
  
• Wie kunnen nog meer rechtsvertegenwoordigers zijn?
  

  Werknemers en onderaannemers
  
• Waardoor kan nietigheid van een rechtshandeling worden veroorzaakt?
  

  - Als een rechtshandeling niet volgens de wet voorgeschreven vorm is verricht, bijv. als een huwelijk niet wordt voltrokken ten overstaan van een bevoegd ambtenaar.
  - als de wetgever de rechtshandeling verboden heeft, en daarboven als sanctie heeft gesteld dat de rechtshandeling geen rechtsgevolgen heeft.
  
• Wanneer wordt de rechtshandeling vernietigbaar?
  

  Als de beschermde partij (consument of werknemer) daarop een beroep doet. Zolang de beschermde partij dit niet doet blijft de rechtshandeling rechtsgeldig.
  
• Wat is bekrachtiging?
  

  Als een gebrek aan een rechtshandeling dat tot nietigheid heeft geleid achteraf wordt geheeld, zodat de rechtshandeling alsnog rechtsgeldig wordt.
  
• Wat is een conversie?
  

  Als een rechtshandeling rechtsgeldig was, en waarvoor geen bekrachtiging mogelijk is, wordt omgezet in een rechtshandeling die wel rechtsgeldig is, bijv. een huurkoop die niet schriftelijk is overeengekomen wordt omgezet een koop op afbetaling.
  
• Wanneer is een rechtshandeling vernietigbaar en wanneer nietig?
  

  Een rechtshandeling is vernietigbaar als deze is verricht door een rechtshandeling onbekwame of eenzijdig is gericht tot een persoon. Eenzijdige rechtshandelingen niet gericht tot een persoon zijn nietig.
  
• Wat is een hinkend contract?
  

  Contracten die aangetast kunnen worden doordat deze zijn aangegaan door een rechtshandeling onbekwaam persoon.
  
• Wanneer wordt een hinkend contract bevestigd?
  

  Degene die beroep kan doen op vernietiging kan stilzwijgend (door termijn waarbinnen hij beroep kan doen te laten verlopen) of uitdrukkelijk de rechtshandeling bevestigen.
  
• Wanneer begint de verjaringstermijn van een vordering tot vernietiging te lopen?
  

  Wanneer de vernietigingsgrond aan het licht is gekomen.