Lees hier de samenvatting en de meest belangrijke oefenvragen van Recht, orde en vrijheid | 9789013091731 | C.W. Maris, F.C.L.M. Jacobs [red.].

• 1 Rechtsfilosofie: de belangrijkste controversen

  Dit is een preview. Er zijn 33 andere flashcards beschikbaar voor hoofdstuk 1
  Laat hier meer flashcards zien

• Wat houdt moraal en ethiek in?

  Het beoordelen van menselijke handelen in termen van goed en kwaad of: leer van goed en kwaad, deugd en ondeugd

• Wat houdt brede ethiek in?

  Een brede ethiek geeft morele normen, die het gehele menselijke leven betreffen zonder enige terughoudendheid.

• Wat zijn de overeenkomsten tussen recht en moraal?

  Inhoudelijk zullen recht en moraal bijna altijd enkele centrale normen gemeen hebben. Zo vormen bepaalde algemene normen, zoals "gij zult niet doden" niet alleen een onderdeel van de meeste morele stelsels, maar ook van elk rechtsstelsel. De vereisten van moraal en orde vallen hier samen doordat maatschappelijk verkeer onmogelijk is als iedereen elkaar naar het leven staat. Ook houdt het recht zich net als de moraal soms bezig met motieven, zoals opzet en schuld. Ook wordt recht geïnterpreteerd door rechters met behulp van hun rechtvaardigheidsbesef.

• Wat zijn de twee belangrijkste stromingen in de rechtsfilosofie

  De natuurrechtsleler en het rechtspositivisme.

• Wat zijn de voor- en tegenargumenten van het natuurrechtsleer?

  Voor: Rechten zijn objectief en behoren tot wat het menselijk leven menswaardig maakt.
  Tegen: De natuur laat vooral het recht van de sterkste afzien dus is de natuur als zodanig normloos en amoreel. 

• Hoe definieert het natuurrecht "recht"?

  Volgens het natuurrecht betekend het woord recht moraal, met name rechtvaardigheid. Dit verband is "van nature" en dus onafhankelijk van en voorafgaand aan menselijke wetgeving. Daarom kan men vanuit het rechtsbegrip het positieve recht bekritiseren.

• Wat is het normatieve rechtspositivisme?

  Het normatieve rechtspositivisme neigt er toe aan de ordefunctie van het recht ook een gehoorzaamheidsplicht te verbinden. Volgens deze stroming is rechtszekerheid zo belangrijk, dat je ook aan onrechtvaardig recht moet gehoorzamen. Deze mensen koppelen het positieve recht ook aan een moreel argument: een chaotische samenleving is nog erger dan een onrechtvaardige samenleving, vandaar de absolute gehoorzaamheidsplicht.

• Wat is het beschrijvende rechtspositivisme?

  Het beschrijvende rechtspositivisme koppelt recht en moraal volledig los van elkaar. Het wil slechts een neutrale wetenschappelijke beschrijving geven van het recht als feitelijk maatschappelijk verschijnsel. Uit deze neutrale vaststelling van het recht volgt ook niets over een eventuele morele plicht om eraan te gehoorzamen. Dat is een afzonderlijk moreel probleem.

• Wat betoogt Hart?

  Dat alle positieve rechtstelsels ten minste een aantal fundamentele normen moeten inhouden, welke zijn afgeleid van de menselijke natuur zoals die voor iedereen waarneembaar is

• Wat is de klassieke natuurrechtsleer?

  Het baseert zich in haar traditionele vorm veelal op een veronderstelde fundamentele natuur of wezensaard van de mens: de mens zou een aantal essentieel eigenschappen vertonen waaruit samenlevingsregels zouden volgen die altijd en overal de kern van het positieve recht moeten uitmaken.