Samenvatting - Thema's maatschappijleer 1 vmbo-kgt

• 1.1 de samenleving

• gezin

  daarin leef je samen met een kleine groep. met deze mensen heb je elke dag te maken (broers zussen)
• sociale omgeving

  een groter verband. je ziet deze mensen regelmatig en doet dingen met ze samen. (vrienden collega's)
• maatschappij

  miljoenen onbekenden waar je je leven lang samen mee werkt
• waarom heb je anderen nodig?

  anderen regelen dingen die je nodig hebt in het leven. 
  (ouders geven een bed eten drinken)
  (vrienden kun je praten die je dwarszit)
  (onbekenden regelen kaas vervoer smartphone)
• waarom zijn er afspraken en regels?

  omdat iedereen afhankelijk is van anderen
• welke 2 soorten regels zijn er?

  gedragsregels en wetten
• gedragsregels

  je past ze automatisch toe
  (voetganger op stoep, achter aan de rij aansluiten, stilte bij dodenherdenking, bedanken)
• wetten en wetregels

  gemaakt door politici waar we ons aan moeten houden
  (we naar school gaan, welke vakken, tenminste het minimumloon moet verdienen, wanneer strafbaar)
• wat leer je bij maatschappij?

  hoe de Nederlandse samenleving in elkaar zit (welke regels er zijn en hoe mensen die leren)
  wat er mis kan gaan (criminaliteit, discriminatie en werkloosheid)
• waarop bereid je je voor bij maatschappijleer?

  deelname aan de samenleving
• waarvoor is maatschappijleer belangrijk?

  je toekomstige werkende leven
  sluit ook goed aan bij veel studies die je later kunt volgen. (politie in de zorg mediaopleiding)

• 1.2 hoe maken we keuzes

• waarom vind de een het heel normaal om te blowen en zal een ander er nooit aan beginnen?

  doordat mensen verschillende dingen belangrijk vinden en verschillende keuzes maken
• wat doen we om te begrijpen waarom die verschillen er zijn?

  we gebruiken kernbegrippen:
  waarden en normen, belangen, macht
• waarden

  dingen die je belangrijk vind in het leven. (vrijheid gezondheid eerlijkheid)
• normen

  regels over hoe jij en anderen zich moeten gedragen. 
  (als jij vriendschap een belangrijke waarde vindt, dan kom je voor je vrienden op. je spreekt bijvoorbeeld af: altijd samen thuis na het stappen. je weet dat je op elkaar kan rekenen. jouw norm is: een vriend laat je nooit in de steek)
• noem voorbeelden van normen en waarden die bijna iedereen belangrijk vind

  waarde: gelijkheid > norm: niet discrimineren
                 respect     >            niet pesten
• wat gebeurt er met sommige van deze algemene normen en waarden?

  staan als geschreven regels in wetten en reglementen 
  er zijn ook ongeschreven regels (maar die spreken voor zich)
• wat speelt nog meer een rol bij de keuzes die mensen maken?

  hun belangen
• belangen

  het voordeel dat je ergens van hebt 
  (een chil lesrooster dat je kiest zodat je eerder uit bent)
• belangtegenstelling

  het belang van de een botst met het belang van de ander. deze tegenstellingen kom je vaak tegen bij veel problemen in de maatschappij.
  (prijs vliegen > goedkoop: leuk vinden verre reizen maken  
                          > duur: milieuvervuiling)
• macht

  de mogelijkheid om het gedrag van anderen te beïnvloeden
  ("jij gaat toch zeker ook naar het schoolfeest")
• wie hebben er vaak macht?

  de mooiste of slimste van een groep
  je ouders
  de overheid
• machtsmiddelen (7)

  middelen waarmee je het gedrag van anderen kunt beïnvloeden. 
  functie of beroep
  je speciale kennis en vaardigheden
  je aanzien of status
  je overtuigingskracht
  de hoeveelheid geld die je hebt
  het aantal mensen die gezamenlijk iets wil
  het gebruik van geweld